Gerçek opsiyonlar ve otomotiv sanayiinde bir uygulama


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PINAR ÖZKESERLİ

Danışman: AZİZE GÜL EMEL

Özet:

Yerlileştirme yatırımları, hali hazırda yurt dışından ithal edilen ürünlerin, bu ürünlerin üretilebilmesi için gerekli donanımın gerek transfer edilerek gerek ise yurt içinde üretilerek üretimin ithalatçı ülkeye kaydırılması için yapılan yatırımların tümüdür. Yerlileştirme yatırımları yerli üretimi arttırmak, maliyetleri ve dışa bağımlılığı azaltmak üzere yapılmaktadır. Ara malların pek çoğunun ithal edilmesi ve bunun da maliyetleri belirgin şekilde yükseltmesi yerlileştirme yatırımlarının otomotiv sanayinde sıklıkla kullanılmasına yol açmaktadır. Bu tip yatırımlar gereğinde teknoloji transferi içermeleri sebebiyle gelişmekte olan ekonomileri olumlu yönde etkilemektedirler. Bu etkilerin başında ülkede bulunmayan teknolojinin ülkeye gelmesi, daha nitelikli üretim yapabilme şansı ve daha önce ithal edilen ürünlerin üretiminin ülkeye kayması sebebiyle üretimde artış sağlanmasıdır. Yerlileştirme yatırımları sadece OEM'lerin gelişmesine sebep olmayıp aynı zamanda ilgili yan sanayinin de gelişmesinde etkilidirler. Yeni teknolojinin ülkeye gelmesinin kullanılan makine parkının, işgücünün ve son ürünün gelişiminde ve iyileşmesinde de olumlu etkileri vardır. Gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye, bu tür yatırımları desteklemektedir ve teşvik vermektedir. Bu süreçteki en büyük problemlerden biri yatırım projelerini tüm stratejik etkileri dahil ederek değerleyebilmektir. Yerlileştirme yatırımları gelecek için pek çok büyüme opsiyonu içerdiklerinden geleneksel yatırım değerleme metotları yatırımlar içinde bulunan gömülü fırsatları doğru olarak değerleyememektedir. Bu yüzden projelerin değeri çok düşük ya da negatif çıkabilmektedir. Bu durum teşvik aşamasında yanlış kararlar verilmesine sebep olabilmektedir. Bu çalışma, yerlileştirme projelerini önce geleneksel net bugünkü değer analiziyle daha sonra bir modern değerleme yaklaşımı olan gerçek opsiyon analiziyle değerlendirmeyi ve iki değerlemenin karşılaştırmasını incelemektedir. Analizde opsiyon çeşitleri sıralı opsiyonlar şeklinde yer almakta ve hesaplamada nümerik bir yaklaşım olan binom ağacı yöntemi, Türk otomotiv sanayinden bir yerlileştirme projesinin yatırım değerlemesinde kullanılmaktadır.