Türkiye’de etlik piliç sektörünün ekonomik durumu ve sorunları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Cihangir

Danışman: HASAN VURAL

Özet:

Yapılan bu çalışmada, Türkiye’de etlik piliç sektörünün günümüzdeki durumu ve gelişimini meydana çıkarmak, sektörün karşılaştığı sorunların belirlenmesi ve bu sorunlara çözüm önerilerinin sunulması amaçlanmıştır. Türkiye’de etlik piliç sektörü 1970’li yıllardan itibaren gelişme göstermeye başlamıştır. Özellikle 1990’lı yıllarda etlik piliç sektörüne yapılan çağdaş yatırımların kapasitesi ve sayıları artmış ve dünya standartlarına ulaşmış durumdadır. Türkiye’de 2017 yılında kesilen tavuk sayısı ve tavuk eti üretimi 2005 yılına göre %128 oranında artış göstermiştir. Son 10 yılda kesilen tavuk sayısı ve tavuk eti üretiminde yıllar itibariyle genel olarak artış görülmektedir. 2017 yılında 2,1 milyon ton tavuk eti üretimi ve 1.2 milyar adet kesilen tavuk sayısı ile Türkiye rekor seviyeye ulaşmıştır. Kişi başına tüketilen tavuk eti tüketimi Türkiye’de 2005 yılında 13,0 kg olurken 2017 yılında %65 artarak 21,4 kg’a yükselmiştir. Kişi başına hindi eti ve diğer kanatlı eti tüketiminin ise oldukça düşük olduğu görülmektedir. Üretim ve pazarlama yapısı incelendiğinde; Türkiye’de etlik piliç üretiminde yaygın olarak görülen entegre üretim yapısı görülmektedir. Broiler yetiştiriciliğinde üreticilerin neredeyse tamamı sözleşmeli üretim modeli (fason üretim) ile faaliyet göstermektedirler. Sektöre yönelik desteklemeler incelendiğinde; desteklemelerin faiz indirimli yatırım ve işletme kredileri, IPARD, Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı ve ihracat iadelerinden oluştuğu görülmektedir. Sektördeki sıkıntıların ana kaynağı üretimdeki maliyet yüksekliği ve yemde ithalata bağımlılık gelmektedir. Damızlık materyal üretimi ve araştırmaları yapmanın maliyetinin oldukça yüksek olması, hayvan hastalıkları, ihracatta yeni pazar ihtiyaçları ve sektörün ürünlerine yönelik bilgi kirliliği ile tüketim düşüklüğü diğer sorunlar arasındadır. Yem masraflarının etlik piliç üretim sektöründe en büyük orana sahip olması nedeniyle üzerinde durulması gereken ilk sorun yem maliyetidir. Etlik piliç yetiştiriciliğinde yem maliyetlerinin azalması sonucunda piliç eti üretimi sırasında oluşan masraflarda düşecektir. Bunun sonucunda piliç eti tüketimi artacaktır bununla beraber etlik piliç sektörü daha da önem kazanacaktır.