Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esra Türkay
Danışman: ALİ İHSAN KARATAŞ
Özet:Vakıflar İslam medeniyetinin ilk dönemlerinden beri sosyal hayatın önemli bir parçası olduğu gibi Osmanlı şehirlerinin gelişmesine ve imar edilmesine de büyük katkı sağlamıştır. Camiler, medreseler, hastaneler, köprüler, hanlar, hamamlar gibi din, eğitim, sağlık ve belediye hizmetleri vakıflar aracılığıyla yürütülmüştür. Çalışmamızın konusu XIX-XX. asırlarda Eskişehir vakıflarıdır. Ankara Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde konuyla ilgili 114 adet vakfiye tespit edildi. Eskişehir vakıfları, vakıf kurucuları ve sosyal statüleri, menkul ve gayrimenkuller, hizmet alanlarına göre vakıflar ve gelir giderlerle vakıf görevlileri olmak üzere dört bölümde ele alınmıştır. Vâkıflar sosyal statülerinin yanı sıra muhacir veya yerli halktan olup olmadıklarına göre incelenmişlerdir. Bu bağlamda yeni göç eden halkın kurdukları köyler ve mahalleler tespit edilmeye çalışılarak Eskişehir’in demografik durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Para vakıfları hakkında ulema arasında yaşanan tartışmaların halkı çok etkilemediği, yapılan tartışmalar bir yanda dururken halkın daha çok menkul vakfettikleri görülmektedir. Dini vakıflar yoğunlukta olmakla beraber az miktarda eğitim vakfı ve ailevî vakıflar da bulunmaktadır. Vakıflarda görevlendirilen kimseler için maaşlar bağlanmış ve böylece pek çok kişi istihdam edilmiştir. Yaptığımız incelemede Eskişehir’deki vakıfların hayatın farklı alanlarında olmakla birlikte özellikle din hizmetlerinde yoğunlaştığı müşahede edilmiştir.