Musul'un ingilizler tarafından işgalinin Türk basınına yansımaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Derya Aydın

Danışman: SAİME YÜCEER

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Mondros Ateşkes Antlaşması’yla başlayan Musul’un işgal sürecinin 10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşması’nın imzalanmasına kadar geçen sürede, basına yansıyan haberlerle birlikte ele almaktır. Bu çalışma yapılırken daha önce yapılan araştırmalar ve anılar ışığında; Ankara Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve Cumhuriyet Arşivi’nde, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı (ATASE) Arşivi’nde çalışılarak bazı belgelerin fotokopisi alındı ve transkribe edilerek değerlendirildi. Ankara Milli Kütüphanesi’nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşivi’nde ve İstanbul’daki Atatürk (Belediye) Kütüphanesi’nde yapılan araştırmalar ile 1918-1920 arası Türk Basınında çıkan gazeteler taranarak konumuza ışık tutması sağlandı. Birinci Bölüm’de, Musul topraklarının tarihi ile, coğrafi yapısı üç başlık altında ele alındı. İkinci Bölüm’de, büyük Devletlerin Musul üzerindeki çıkarları ve yapılan gizli antlaşmalar incelendi. Üçüncü Bölüm’de, İngiltere’nin Musul’u işgali ve Misak-i Milli kararları irdelendi. Dördüncü Bölüm’de de Musul’un işgalinden Sevr Antlaşması’nın imzalanmasına kadar olan olaylar ele alındı. Bu araştırma sonucunda; İngiltere Mondros Ateşkes Antlaşmasını ihlal ederek 7. maddeye dayanarak Musul topraklarını 10 Kasım 1918’de işgal ettiği ve bu durumun Misak-ı Milli’ye aykırı olduğu görülmüştür. Bu işgale Türk Basını tepki gösterirken, İstanbul Hükümeti kayıtsız kalmıştır.