Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖVEZMUHAMMET ABDULLAYEV
Danışman: AHMET SAİM KILAVUZ
Özet:Seyyid Serîf Cürcânî, İslâm düşünce tarihinde miladî on besinci yüzyılın ilk çeyreğinde yaşamış en önemli düşünür ve özellikle kelâm ilim sahasında en belirgin isim olarak bilinmektedir. Kelâm sahasında meydana getirdiği hacimli ve belki de bu alanda en değerli eseri Serhu’l-Mevâkıf, O’nun ne denli değerli bir bilim adamı ve mütefekkir olduğunu göstermektedir. O, kelâm sahasında sadece ismini andığımız eseri kaleme almış olmayıp bunun dışında pek çok risale, hasiye ve talik gibi nitelikli ve bilgi yüklü eserler telif ederek kendinden sonra gelen entelektüel neslin önderliğini yapmış ve onlara esin kaynağı olma özelliğini taşımıştır. Cürcânî’nin kelâm, felsefe ve mantık ve tefsir gibi ilim sahalarında meydana getirdiği kıymetli eserlerinde Allah’ın zatî ve subûtî sıfatları; alem ile onu meydana getiren cisim, cevher ve araz gibi konularda kendinden önceki kelâm bilginlerinin enine boyuna irdeleyip ortaya koydukları tutarlı temel ve bazal düşüncelerini kabul etmiştir. Bunun yanı sıra onların görüşlerini tartışmış, gerektiğinde eleştiriye tabi tutarak eksikliklerini serdetmiş, ayrıca kendi görüsünü beyan ederek yeni bir perspektif geliştirmeye çalışmıştır. O, klasik kelâm geleneğinde yer alan Allah’ın zatından ayrılmaz niteliklerinden detaylı ve ayrıntılı olarak bahsetmekte, onları nefsî, subûtî, haberî ve fiilî olarak gruplandırarak tek tek ele almaktadır. Alemi ve onu meydana getiren cisim, cevher ve araz gibi maddî varlık alanını oluşturan kavramları ise mutlak kudrete sahip Allah’ın bir eseri olarak değerlendirmektedir.