Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ORHAN ŞENER KOLOĞLU
Danışman: AHMET SAİM KILAVUZ
Özet:Ebû Ali el-Cübbâiî ve Ebû Hâsim el-Cübbâiî Mutezile ekolünün en önemli kelâmcılarından ve aynı zamanda kelâm düşüncesinin en önde gelen sahsiyetlerindendir. Onlar Mutezile kelâm düşüncesinin sistemleştirilmesindeki ilk aşamayı teşkil ederler. Ancak onların eserlerinden hiçbiri günümüze ulaşmamıştır. Bununla birlikte sonraki Mutezilîler yazdıkları eserlerde onlardan yoğun alıntılarda bulunmuşlardır. Özellikle son dönem Mutezilîleri Ebû Hâsim’den geniş ölçüde etkilenmişlerdir. Onların sonraki kaynaklardan takip edebildiğimiz görüşleri, onların düşüncelerinin bütünüyle aynı olmadıgını ve bazı noktalarda birbirlerinden farklılık arz ettigini göstermektedir. Bu çalışmada onların sistemlerini oluşturan düşüncelerine detaylı olarak yer verilmiş aynı zamanda aralarındaki ihtilâf noktalarına da vurgu yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmada ilk olarak Cübbâiîler’in biyografilerine yer verilmiştir. Kezâ onların eserleri ve öğrencileri üzerinde kısaca durulmuş, özellikle son dönem Mutezile’sinin tarihi hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra onların düşünce sistemleri dört bölüm ele alınmış, bilgi, tabiat, tevhid, adl, vaid-vaiid, el-menzile beyne’l-menzileteyn ve emr-i bi’l-mairûf ve nehy-i ani’lmünker konularındaki görüşlerine karşılaştırmalı olarak yer verilmiştir.