Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLÇİN EKİZCELİ
Danışman: Özhan Eyigör
Özet:Çalışmada, besin alımını baskılayan nesfatin-1 ve nöronostatin nöronlarının stresin neden olduğu sinyalleri algılama mekanizmaları, stresin söz konusu nöronlardaki olası aktive edici etkisi ve bu aktivasyonda glutamaterjik sistemin rolü araştırılmıştır. Strese bağlı sinyallerin algılanmasının gösterilmesi amacıyla, ilgili nöronlarda glukokortikoid (GR), mineralokortikoid (MR) ile kortikotropin-salıverici faktör reseptör (CRFR) proteinleri ve nöronlar üzerindeki sinir sonlanmalarında kortikotropin-salıverici faktör ekspresyonları değerlendirilmiştir. Nesfatin-1 nöronlarının periferik stres sinyallerini algılayacak GR, MR ve CRFR proteinlerini, nöronostatin nöronlarının ise sadece GR proteinini eksprese ettiği belirlenmiştir. Bu veriler, periferik stres sinyallerinin direkt olarak bu nöronlara ulaşabildiğini göstermektedir. Farklı tipte stres uygulamalarının (hareketsizlik, yüzme ve akut enflamatuvar stres) nesfatin-1 ve nöronostatin nöronlarındaki aktive edici etkisinin araştırıldığı ikili immünohistokimyal boyamalarla, immobilizasyon ve yüzme stresi sonrasında özellikle paraventriküler ve arkuat çekirdeklerdeki nesfatin-1 nöronlarında aktivasyonunun anlamlı olarak arttırdığı; ancak, nöronostatin nöronlarında değişiklik olmadığı gösterilmiştir. Akut enflamatuvar stresin ise sadece supraoptik çekirdekteki nesfatin-1 nöronlarını aktive ettiği belirlenmiştir. Strese bağlı oluşan aktivasyonda glutamaterjik sistemin etkinliği, stres öncesi glutamat reseptör antagonistleri uygulanan deneklerde incelenmiş ve aktivasyonu anlamlı bir şekilde baskılandığını göstermiştir. Bu sonuç, nesfatin-1 nöronlarının strese bağlı aktivasyonunda, glutamatı nörotransmitter olarak kullanan üst merkezlerin de rol oynayabileceğini düşündürmüştür. Sonuç olarak tez çalışmalarımızda, besin alımının baskılanmasında rol alan nöronların periferik stres sinyallerini algılayabilecek reseptör proteinlerini sentezlediği, akut stres durumlarında besin alımının azalmasına nesfatin-1 nöronlarının aracılık edebileceği ve bu nöronların strese yanıtında glutamaterjik sistemin önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Bu verilerin, strese bağlı beslenme bozukluklarının moleküler mekanizmasının ortaya konmasında ve bu bozuklukların tedavisine yönelik deneysel ve klinik çalışmaların planlanmasında yol gösterici olabileceği düşünülmektedir.