Amerikan Board kayıtlarına göre Protestan misyonerlerin Bursa ve çevresindeki faaliyetleri (1833-1883)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muhsin Önal

Danışman: NURCAN ABACI

Özet:

Bursa çok erken tarihlerde Osmanlı İmparatorluğu sınırları dahilinde misyonerlik faaliyetlerinde bulunan Amerikalı Protestanların dikkatini çekmiştir. Kenti ilk ziyaret eden misyoner William Goodell'dir. Goodell'in 1832 yılında gerçekleştirdiği keşif amaçlı ziyaretten yaklaşık 2 yıl sonra Bursa istasyonu kurulmuştur.İstasyonda görev yapan ilk misyonerlerin öncelikli hedefi dil öğrenmektir. Bu sayede kentteki cemaatlerle daha rahat irtibat kurulabilecektir. Ermenileri en önemli hedef kitle olarak belirlemiş olan Amerikan Board misyonerleri kentte yaşayan tüm unsurlarla alakalı detaylı araştırmalar yapmışlardır. Bu araştırmalarda Müslüman, Yahudi yahut Hıristiyan cemaatlerin nüfus, tarih, dini inanç ve yaşayış biçimlerine ayrıntılı bir biçimde yer verilmiştir.Misyonerler Bursa'da farklı alanlarda çalışmalar yürütmüşlerdir. Öncelikle dini faaliyetlerde bulunulmuş ve 25 Temmuz 1848 tarihinde Bursa Protestan Kilisesi kurulmuştur. Bunun yanısıra başta İncil olmak üzere farklı dini eserler dağıtılarak ve vaazlar verilerek kilisenin faaliyetleri desteklenmiştir.Misyonerlerin Protestanlığı yayma konusunda izledikleri bir diğer yöntem ise farklı seviyelerde okullar açmak ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak olmuştur. Bu okulların en önemlisi Bursa Amerikan Kız Koleji'dir. Kolej 4 Ekim 1869 tarihinde eğitim öğretim faaliyetlerine başlamıştır. Ancak kolejin kesintisiz olarak eğitim vermeye başladığı tarih 1876'dır. Misyonerler aynı zamanda kentte bir yetimhane açarak yardım faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Yetimhaneyle Ermeni, Rum yahut Türk çocuklarının Protestanlaştırılması amaçlanmıştır.Sonuç itibariyle bu çalışmada Board Teşkilatının Bursa'da gerçekleştirdiği evangelizasyon faaliyetlerinin bizzat misyonerlerin gözüyle değerlendirilmesi amaçlanmıştır.