Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YAĞMUR EDA ÖZBEK
Danışman: Arzu Akpınar Bayizit
Özet:
biyolojik zenginliklerinden birisi olan Lilium
candidum, “Ak Zambak, Beyaz Zambak, Mis Zambak, Desti Zambağı, Mezarlık
Zambağı ve Bey Zambağı’’ olarak da isimlendirilmektedir. Türkiye coğrafyasında
Güneybatı Anadolu Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Aydın, Muğla, Antalya ve çevresinde
dağılım göstermektedir. Halk arasında tedavi amaçlı iltihap önleyici kremlerin
yapılmasında kullanılmakla birlikte; ülser, cilt yanıkları ve kızarıklıklarının
tedavisinde de kullanım alanı bulmaktadır.
Bu çalışmada Lilium candidum’un “polen, taç
yaprak, yaprak, gövde ve soğanı”na ait fizikokimyasal özellikleri ve
antimikrobiyal potansiyeli incelenmiştir. Ak Zambak bitki bölümlerinin toplam
kuru madde miktarı 9,33-61,98 g 100g-1, kül miktarı %0,33-5,92,
protein miktarı %1,14-12,51, yağ miktarı %0,09-7,28, titreedilebilir asitlik
miktarı 0,70-1,74 ve pH değerleri 4,26-6,36 arasında değişim göstermiştir. Yağ
asidi profili incelendiğinde, tüm bitki bölümlerinde C16:0, C18:0, C18:1,
C18:2, C18:3 yağ asitlerinin majör yağ asitleri olduğu saptanmıştır.
Antimikrobiyal aktivite değerleri ekstraksiyon
metoduna ve uygulanan bakteriye göre değişim göstermekle birlikte, yüksek
etanol içeren ekstrakt oranlarında yüksek inhibisyon zonu saptanmıştır. Minimum
inhibisyon (MİK) ve minimum bakterisidal (MBK) konsantrasyonlar incelenmiştir;
MİK değerlerinin ilk ve ikinci ekstraksiyon metotlarında 15,625-125 mg mL-1,
üçüncü ekstraksiyon metodunda 5-80 mg mL-1 arasında değişmekte
olduğu görülmüştür. Antimikrobiyal aktivitesi saptanan ekstraktların zamana
bağlı inhibisyon etkileri dikkate alındığında, 10:0 ve 9:1 v/v etanol:su
ekstraktlarında daha kısa sürede bakterisidal etkinlik gözlemlenmiştir. Kısa
sürelerde ve düşük konsantrasyonlarda antimikrobiyal aktivite gösteren
ekstraktların koruyucu olarak fonksiyonel amaçlı kullanımı desteklenmektedir.