Yahudilikte haftalık Peraşa okuma geleneği (haftalık Tevrat okumaları)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuba Yetim

Danışman: BÜLENT ŞENAY

Özet:

Bâbil sürgünü dönüşü Ezra liderliğinde dinî ve kültürel alanda yapılan reformlarla bugünkü Yahudiliğin temelleri atılmıştır. Kohen Ezra’nın yaptığı uygulamalar sonucu bu dönemde, Mâbed merkezli ritüelin aksine Tevrat’a dayalı ritüel teşekkül etmiştir. Ezra, Tevrat öğretilerini herkesin dinlemesi için haftalık Tevrat okuma geleneğini başlatmış ve Tevrat’ı bir takvim yılında tamamlanabilecek şekilde 54 peraşaya (bölüm/sure) ayırmıştır. II. Mâbed Dönemi’nden itibaren sinagog ibâdetinin merkezinde yer alan “Haftalık Tevrat Peraşası” okuma geleneği, Tevrat’ın tahkiki ve tâlimini gerekli kılmış; dolayısıyla tefsir geleneğinin de gelişmesine neden olmuştur. Yahudi kimliğini koruma açısından haftalık peraşaların eğitici yönünü göstermeyi amaçlayan bu çalışma, özel gün ve bayramlar ile Şabat’ta okunan peraşaların muhtevasına yer vermektedir. Üç bölümden oluşan bu tezin ilk bölümünde, bu geleneğin oluşmasına yön veren tarihi süreç ve günümüze kadar yapılan belirli Tevrat çalışmaları; ikinci bölümde, Şabat’ta Tevrat okuma ritüeli ve sene boyunca okunan peraşa çeşitleri; son bölümde ise Türkiye Yahudileri tarafından yapılan Tevrat okuma çalışmaları, Şalom Gazetesi’nden “Bu Hafta Peraşa” örneği, ele alınmaktadır.