Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esra Şen
Danışman: ZEYNEP KAHVECİ
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Doksorubisin; sarkomların, meme ve akciğer kanserleri de dahil olmak üzere karsinomların, akut lenfositik lösemilerin ve lenfomaların tedavisinde önemli ve en sık kullanılan kemoterapötik ilaçlardan birisidir. Doksorubisinin de aralarında olduğu antrasiklin türevi antibiyotikler iki DNA zinciri arasına yerleşerek DNA ve RNA sentezini inhibe ederler ve topoizomeraz II enzimi üzerinden de DNA zincir kırılmalarına sebep olurlar. Bu çalışmada doksorubisinin ovaryum üzerindeki toksisitesini belirlemek ve ovaryan toksisite üzerine dialil disülfitin etkinliğini değerlendirmek amaçlandı. Çalışma kapsamında 35 adet 2,5-3 aylık Wistar albino cinsi dişi sıçan 5 gruba ayrıldı: Grup I: Kontrol-Doksorubisin Grubu, Grup II: Kontrol-Dialil disülfit Grubu, Grup III: Doksorubisin Uygulanan Grup, Grup IV: Dialil disülfit Uygulanan Grup, Grup V: Doksorubisin + Dialil disülfit Uygulanan Grup. Doksorubisin 3 mg/kg/gün (0,008 mM/7 gün, 10 mg/kg- 5 ml enjeksiyonluk su) intraperitoneal (ip) olarak enjekte edildi. Dialil disülfit 0,5 ml mısır yağı içerisinde 50 mg/kg ip enjeksiyon şeklinde uygulandı. Morfolojik değişiklikler hematoksilen eozin boyamasında ışık mikroskobik değerlendirme ve follikül sayımı ile gerçekleştirildi. Apoptotik aktivasyon TUNEL yöntemi ile değerlendirildi. Çalışmanın sonucunda elde ettiğimiz bulgulara göre, doksorubisinin vücut ağırlığını azalttığı gözlendi. Follikül sayımı sonrasında gruplar arasında unilaminar primer ve multilaminar primer folliküller düzeyinde istatistiksel olarak anlamlılık görülmezken, doksorubisin grubunda primordiyal follikül sayılarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalma belirlendi. Doksorubisin grubunda kontrol-doksorubisin, kontrol-dialil disülfit, dialil disülfit ve doksorubisin+disülfit gruplarına göre sekonder ve graaf follikül sayılarında azalmalar olduğu, atretik follikül sayılarında ise anlamlı derecede artış olduğu görüldü. Doksorubisin+dialil disülfit grubunda sekonder ve graaf follikül sayılarının kontrol (doksorubisin ve dialil disülfit) ve dialil disülfit grubu ile benzer olduğu, atretik follikül sayılarının doksorubisin grubuna kıyasla anlamlı derecede azaldığı saptandı. Doksorubisin ile birlikte verilen dialil disülfitin ovaryan follikül rezervini koruduğu ve ovaryan toksisiteyi azaltabileceği sonucuna varıldı.