Okulöncesi öğretmenleri için bilimsel süreç becerilerine yönelik eğitim programı geliştirilmesi ve uygulanması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT BARTAN

Danışman: HANDAN ASUDE BAŞAL

Özet:

Bu çalışmanın amacı, Okul Öncesi Öğretmenlerinin Bilimsel Süreç Becerileri'ne dayalı bilgi ve beceri kazanmalarını sağlamayı amaçlayan bir hizmet içi eğitim programı geliştirmek, uygulamak ve bu hizmet-içi eğitim programının kursa katılan öğretmenler ve onların öğrencileri üzerinde etkililiğini araştırmaktır. Bu çalışmada hem nicel, hem nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanıldığı için araştırmanın yöntemi karma yöntem olarak belirlenmiştir. Karma yöntemin kullanıldığı bu çalışmada, veriler; ölçek, anket, mülakat, gözlem ve doküman analizi incelemesi yolu ile toplanmıştır. Çalışmanın örneklemi; amaçlı örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında Kütahya il merkezinde görev yapan 81 öğretmen ile ihtiyaç belirleme çalışması yürütülmüştür. Çalışmanın deneysel boyutu ise öğretmenlerin ihtiyaçlarına yönelik hazırlanan Hizmet İçi Eğitim kursu 13'ü deney 13 kontrol grubu olarak seçilen toplam 26 öğretmenle yürütülmüştür. Hizmet İçi Eğitim kursu; kursun geliştirilmesi, pilot uygulaması, esas uygulaması ve değerlendirmesi olmak üzere eden dört aşamada gerçekleştirilmiştir. Çalışmada öğretmenlerin durumunu tespit etmek için uygulanan ölçme araçlarının yüzde, frekans analizleri, ortalama, standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Öğretmenlerin bilimsel süreç becerilerini kullanma düzeyleri gözlem, görüşme ve doküman analizleri ile belirlenmiştir. Araştırmanın deneysel boyutu ise deney ve kontrol gruplarının ölçüm araçlarından aldıkları puanların karşılaştırılması ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde; deney ve kontrol gruplarının gruplar arası ön ve son test puanları karşılaştırılırken Mann Whitney U Testi, grupların kendi içindeki ön ve son test puanları karşılaştırılırken ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Gözlem verileri; gözlemcilerin ortalamaları ile belirlenirken, görüşmelere ilişkin veriler içerik analizi yapılarak bulgulara ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonuçları incelendiğinde; öğretmenlerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim kursunun deney grubu lehinde anlamlı farklılıklar oluşturduğu görülmüştür. Deney grubundaki öğretmenlerin hizmet içi kurs öncesi bilimsel süreç becerilerine ilişkin bilgi, aşınalık ve farkındalık düzeyleri ile kurs sonrası düzeyleri arasında pozitif yönde farklılık oluştuğu belirlenmiştir. Hizmet içi eğitim kursunun; eğitime katılan öğretmenlerin sınıflarındaki öğrenciler üzerinde de olumlu etkiler ortaya çıkardığı da belirlenmiştir. Hizmet içi eğitim kursu sonunda yapılan gözlemlerde deney grubundaki öğretmenlerin günlük etkinliklerde bilimsel süreç becerilerine ayırdıkları sürenin uzadığı belirlenmiştir. Hizmet içi eğitim kursunun etkilerinin sürdürülebilir olup olmadığı kalıcılık testi yapılmıştır. Kalıcılık testi sonuçları incelendiğinde ise bu eğitimin etkilerinin sekiz hafta sonrada devam ettiği belirlenmiştir.