Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet İlkan Bayrak
Danışman: AYSUN ÇELİK ÇANGA
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Mezarlıklar; din, tarih, sosyal, ekonomik, gelenek ve görenek, zanaat gibi kültürel kimliğe ait bilgileri günümüze taşıyan ve aydınlatan, insanlık tarihinin en eski yapıları ve önem ifade eden kayıtlardır. Temel işlev olarak mezarlıklar, ölmüş bedenlerin toplum sağlığını tehlikeye atmadan, bedenlerin toprağa karışmasını sağlayan depolama alanlarıdır. Ayrıca, yaşayanlar için hatırlama, ziyaret ve sembolik olarak anlam taşıyan alanlardır. Ancak, mezarlıklar, antropoloji, sanat tarihi, ilahiyat gibi meslek disiplinleri için manevi bir anlam ifade etmekle birlikte, ekoloji ve kent planlama gibi meslek disiplinleri için önemli bir potansiyel açık yeşil alan ve ekolojik rezerv alanlar olarak ilgi görmektedir. Mezarlıklar, yabancı bazı kültürlerde, rekreasyonel, görsel, ekolojik, kültürel ve dinsel öneme sahip alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha önceki zamanlarda, kente uzak mesafelerde olan mezarlıklar, zaman içerisinde yerleşim yerlerinin içerisinde kalarak, yaşam mekanları ile bir bütün oluşturmuştur. Kentlerde gün geçtikçe azalan açık yeşil alanlara rağmen, özel bir koruma kanunu ile koruma altına alınan ve imar planında değişiklik yapılsa bile başka bir amaç ile kullanılamayacak olan alanlardır. Mezarlıklar, kentsel açık yeşil alan sistemi içerisinde devamlılığını kesin olarak korurlar. Mezarlıkların rekreasyonel, ekolojik ve görsel işlevlerini devamlılık ifade eden bir biçimde ortaya koyabilmeleri için peyzaj planlama ve tasarım uygulamalarının prensipleri dahilinde yapılması gerekmektedir. Mezarlıklarda, mimari, arkeolojik ve tarihi konularda çeşitli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen, peyzaj planlama ve tasarım konularını kapsayan çalışmalar yetersiz kalmış ve konu ülkemizde henüz yeni ele alınan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı; kentsel açık yeşil alan sisteminin önemli bir öğesi ve fiziki planlama konusu olan mezarlık alanlarının, "Bursa Kent Hamitler Mezarlığı" örneğinde olmak üzere peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri dahilinde hali hazır durumunu, eksikliklerini, uygulamalardan kaynaklı sorunlarını, ziyaretçilerin memnuniyetsizliklerinin neden kaynaklandığını somut verilerle belirlemek ve çözüm önerileri geliştirmektir. Çalışma kapsamında mezarlığın kent içerisindeki konumu, ulaşım ağı, mezarlık içi ulaşım ağı, topoğrafya, mezarlık birimlerinin konumları, donatı elemanlarının kondisyonları, bitkisel materyallerin kondisyonu ve yeni açılan mezarlık parsellerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Ortaya çıkan sonuçların da yeni oluşturulacak mezarlık alanları için bir kaynak oluşturması hedeflenmiştir