Müze gelirini artırmak için fiyat politikaları ve Ayasofya Müzesine uygulama

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Adem Kara

Danışman: AHMET ÖZTÜRK

Özet:

Bu çalışmada müze gelirlerini arttırmaya yönelik ziyaretçi bileti fiyatları ve bilet fiyatlarındaki değişikliklerin gelire etkileri iktisat kuramı göz önüne alınarak analiz edilmektedir. Ayrıca, gerek gelir ve gerekse müşteri memnuniyeti açısından kapasite kullanımı konusu da irdelenmektedir. İlk olarak Ayasofya Müzesi verileri esas alınarak ziyaret talebinin fiyat esneklikleri hesaplanmıştır. Ancak, müze ziyaretlerinin önemli ölçüde yabancı turist hareketlerine bağlı olduğu ve bu nedenle de büyük ölçüde mevsimsel dalgalanmalar gösterdiği gözlenmiştir. Bu durumun fiyat esnekliğini hesaplarken yapılan "diğer şartlar sabit" varsayımını geçersiz kıldığı saptanmıştır. Bu dalgalanmaları ortadan kaldırmak üzere, fiyat dışındaki diğer etmenler dışlanarak indirgenmiş esneklikler hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular müze ziyaret talebi fiyat esnekliğinin inelastik olduğunu göstermektedir. Ayrıca, kısa dönemde negatif olan fiyat esnekliği uzun dönemde pozitif olmaktadır. Bu durum, ziyaret fiyatının artırarak müze gelirlerinin artırılabileceğine işaret etmektedir. Diğer yandan, fiyat artışından kaynaklanan gelir kayıplarını en aza indirmek için artışların ziyaret sayılarının en düşük olduğu dönemde yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayasofya müzesi ziyaretleri turizm hareketlerine bağlı olarak yaz döneminde yüksek olmakta, kış döneminde ise yarı yarıya düşmektedir. Ayrıca, gün içinde ziyaretler öğlen saatlerinde yoğunlaşmakta, sabah ve akşam saatlerinde oldukça düşük seyretmektedir. Bu durum bir yandan atıl kapasitenin yüksek olması, diğer yandan ise ziyaretçi yoğunluğundan dolayı müşteri memnuniyetsizliğine neden olmaktadır. Sonuç olarak, ziyaretlerin düşük olduğu zamanlar için teşvik edici, yoğun olduğu zamanlar için ise engelleyici fiyat ve promosyon uygulamalarından yararlanılması gerektiği düşünülmektedir.