Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEMA SERTER KOÇOĞLU
Danışman: FATMA ZEHRA MİNBAY
Özet:Yeni tanımlanan bir peptit olan nöronostatin, intraserebroventriküler yolla verildiğinde besin alımını baskıladığı için anoreksijenik bir peptit olarak kabul edilmektedir. Nöronostatinin etki mekanizmaları çeşitli çalışmalar ile gösterilmiş olmasına karşın, nöronostatin nöronlarını kontrol eden mekanizmaları açıklayan çalışmalara literatürde rastlanmamıştır. Çalışmamızda; hipotalamusta pekçok nöroendokrin nöronun aktivitesinin düzenlenmesinde rol oynayan ve eksitatör amino asit glutamatı nörotransmitter olarak kullanan glutamaterjik sistemin ve beslenme gibi periferik bir faktörün nöronostatin nöronları üzerindeki etkilerinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda üç özgün hedef belirlenmiştir. Özgün hedef 1: Nöronostatin nöronlarının regülasyonunda glutamaterjik sistem etkilerinin ve aktivasyon yolaklarının araştırıldığı deneyde, deneklere (n=10; 5 dişi+5 erkek) glutamat reseptör agonistleri (kainik asit, AMPA ve NMDA) veya %0,9 NaCl intraperitoneal yolla verilerek nöronostatin nöronlarında c-Fos, fosforile-CREB ve fosforile-STAT proteinlerinin ekspresyonları değerlendirildi. Kainik asit uygulamasının sadece dişi deneklerde, AMPA ve NMDA uygulamalarının ise her iki cinsiyette de c-Fos eksprese eden nöronostatin nöronlarının sayısında istatistiksel anlamlı artışa neden olduğu gözlendi. Özgün hedef 2: Glutamaterjik sistemin nöronostatin nöronlarının fizyolojik uyarılması üzerindeki etkinliği araştırıldı. Bir grup denek 48 saat aç bırakılırken, ikinci grup 48 saat açlık sonrası ve üçüncü grup ise açlık süresinin bitiminde yapılan glutamat antagonisti (CNQX) uygulamasından 15 dakika sonra 2 saat süreyle beslendi. Beslenme ve açlık grupları arasında c-Fos eksprese eden nöronostatin nöronlarının sayısı açısından bir fark gözlenmezken, beslenmesinin her iki cinsiyette de nöronostatin-immünreaktif nöronlarda pSTAT5 ekspresyonunu arttırdığı ve CNQX uygulamasının bu artışı anlamlı olarak baskıladığı belirlendi. Özgün hedef 3 kapsamında ise nöronostatin nöronlarında glutamat reseptörlerinin varlığı ikili immünofloresans yöntemle araştırıldı. Nöronostatin nöronlarının NMDA ve non-NMDA reseptör alt birimlerini eksprese ettikleri gösterildi. Sonuç olarak, besin alımı ve glutamat agonistleri gibi periferik ya da merkezi sinyaller ile nöronostatin nöronlarının aktive olduğu ve bu aktivasyonda glutamaterjik sistemin etkin rol oynadığı düşünüldü.