Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SALİHA DORAK
Danışman: Barış Bülent Aşık
Özet:
Çalışmanın
amacı;
biyokömürün kireçli ve tuzlu koşularda tarımsal amaçlı kullanımı olanağının araştırılmasıdır.
Bu amaçla iki farklı biyokömürün etkinliği, vermikompost ve humik madde
uygulamaları ile karşılaştırılmıştır. Çalışmada kentsel atıklardan ticari
olarak elde edilen biyokömür (BA) ve laboratuvarda pancar tohum üretim
atığından elde edilen biyokömür (BB) olmak üzere bitkisel kökenli iki farklı
biyokömür kullanılmıştır. Denemede kullanılan toprağa %20 tarım kireci ve 40 mM
NaCI ilave edilerek kireçli ve tuzlu toprak koşulları oluşturulmuştur. Çalışmada iki biyokömür, katı vermikompost,
sıvı vermikompost, NPK ve kontrol uygulaması dâhil 13 farklı uygulama konusu
ele alınmıştır. Çalışmada 150 gün süre ile inkübasyon çalışması ve sera
koşullarında saksı denemesi yürütülmüştür.
Çalışmada
bitki kuru ağırlığında meydana gelen farklılıklar kireçli toprakta önemli
bulunmuştur. En yüksek kuru ağırlık BA1, BA2, BB2 ve VKK2 uygulamalarında
belirlenmiştir. Uygulamalara bağlı olarak SPAD okuma değerleri19.30 ile 30,87
arasında değişim göstermiştir. Bitkinin toprakta kaldırdığı besin elementi
miktarları uygulamalara bağlı olarak tüm topraklarda kontrol uygulamasına göre
artışlar göstermiştir. Normal toprakta en yüksek N ve P değeri NPK uygulamasında
iken tuzlu ve kireçli toprakta biyokömür uygulamalarında en yüksek değerler
belirlenmiştir. Diğer besin elementi miktarlarında da biyokömür uygulamalarının
etkisinin istatistiksel olarak önemli düzeyde olduğu belirlenmiştir.
İnkübasyon çalışmasında toprak
pH değerleri uygulamalara bağlı olarak 7.49 ile 8.00 arasında EC değeri ise 596
ile 4552µS cm-1 değerleri arasında değişim göstermiştir. Tuzlu ve kireçli toprak koşullarında zamana
bağlı olarak NH4-N miktarı azalırken NO3-N ve alınabilir
P miktarı artış göstermiştir. En yüksek değerler NPK, BA ve BB uygulamalarında
belirlenmiştir. Uygulamaların toprakların değişebilir katyonlar ve alınabilir
mikro element içeriklerinde meydana gelen değişimler istatistiksel olarak
önemli bulunmuştur.