Tüberküloz plörezide spesifik koruyucu immün yanıtın değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FERAH BUDAK

Danışman: HALUK BARBAROS ORAL

Özet:

Dünyada önemli bir problem olmaya devam eden tüberküloz (TB)’un kontrolü ve gelecekte eradikasyonu için etkili aşılara, spesifik tanı reaktiflerine; tedavisi için de alternatif immün modülatör yaklaşımların belirlenmesine ihtiyaç vardır. Çalışmamızda, TB aşısı için aday peptidler olarak kabul edilen CFP-10 ve ESAT- 6’nın koruyucu immün cevaptaki rolü ile TB’da lokal koruyucu immün cevapta yer alan sitokin ve mononükleer hücrelerin etkinliği araştırıldı. Bu amaçla TB plörezi (hasta grubu) ve malign plörezili (kontrol grubu) hastalardan elde edilen plevral sıvı mononükleer hücreleri PHA, PPD, CFP-10 ve ESAT-6 ile stimüle edilerek intrasellüler ve ekstrasellüler sitokin düzeyleri (IFN-γ, IL-10, IL-13, IL-4) değerlendirildi. Ayrıca hasta ve kontrol gruplarında plevra sıvısı IFN-γ, IL-12p40, IL-18, IL-8, TNF-α, IL-4, IL-10, IL-13, sFas, sFasL düzeyleri ile mononükleer hücre oranları araştırıldı. Plevra sıvısı mononükleer hücrelerinin CFP-10 ve ESAT-6 ile stimülasyonu sonucu, TB plörezi olgularında ekstrasellüler ve intrasellüler IFN-γ düzeylerinde, kontrol grubuna göre belirgin artış olduğu, antienflamatuvar bir sitokin olan IL-10 düzeylerinin de arttığı saptandı. TB plörezili hastalarda plevra sıvısı IFN-γ, IL-12p40, IL-18, IL-8, TNF-α düzeyleri, kontrol gruplarına göre yüksek bulundu. Elde edilen veriler ışığında TB’daki koruyucu immünitede Th1 tipi spesifik hücresel immünitenin primer yanıt olduğu; ESAT-6 ve CFP-10’un TB plörezili olgularda bu yanıtı endükledikleri; bu peptitlerin TB aşı preparasyonlarında yer almaları sonucu koruyucu etkinliği daha güçlü aşıların geliştirilebileceği; ESAT-6 ve CFP-10’un yer aldığı testlerden BCG’ye bağlı Tüberkülin pozitifliği ile doğal enfeksiyonun ayrımında ve özellikle TB’un endemik olmadığı bölgelerde tanıda yararlanılabileceği; ayrıca plevra sıvısındaki IFN-γ düzeylerinin TB plörezi ve malign plörezi ayırımda kullanılabileceği sonucuna varıldı.