Uv-b radyasyonunun Corallina elongata J.ellis&Solender (Rhodophyta) türü üzerine fizyolojik etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şeyma Tiryaki

Danışman: GAMZE YILDIZ

Özet:

Değişen iklim koşulları ve artan sera gazları etkisiyle stratosferik ozon tabakasında incelmeler meydana gelmektedir. Bu incelmeler ozon tabakasının, güneş ışınlarıyla yeryüzüne gelen UV-B radyasyonuna karşı koruyucu etkinliğini azaltmaktadır. Dünya yüzeyine ulaşan UV-B radyasyonu, karasal ve sucul biyosferde yaşayan canlılar için ciddi sorunlara sebep olmaktadır. Sucul ekosistemde birincil üretici olarak görev yapan deniz yosunlarının, UV-B radyasyonuna maruz kalmaları sonucu çeşitli yapısal ve fizyolojik değişimleri gözlenmektedir. Bu nedenle çalışmada, kırmızı alglerden (Rhodophyta) kalkerli yapıda olan Corallina elongata türünde UV-B radyasyonu ile meydana gelen fizyolojik değişimler araştırılmıştır. C. elongata örnekleri Haziran-2014’de Bursa Mudanya (Zeytinbağı) kıyı şeridinden toplanmıştır. Deneysel çalışmalar için suni deniz suyu ile kültür ortamları hazırlanmıştır. Kültür çalışmasında uygulama tanklarının sıcaklıkları 28oC ve aydınlanma durumları 12A:12K olarak ayarlanmış, aydınlık periyot içerisinde örneklere 8 saat UV-B radyasyonu uygulanmıştır. 3 hafta süren kültür çalışmasında, örneklerin günlük büyüme oranları, fotosentetik pigmentleri (Klorofil-a, Fikoeritrin, Fikosiyanin) haftalık olarak ölçülmüştür. Ayrıca, 3 haftanın sonunda örneklerin CaCO3 içerikleri, Nitrat redüktaz enzim aktiviteleri belirlenmiştir. Tallus morfolojisi değişimlerini gözlemlemek için SEM (Taramalı elektron mikroskobu) görüntüleri tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışma ile iklim değişimi ve ozon tabakasının incelmesiyle yeryüzüne ulaşan yüksek UV-B radyasyonuna maruz kalan C.elongata türünün büyümesinin ve fotosentetik pigmentlerinin olumsuz yönde etkileneceği tespit edilmiştir. Ancak, kalkerli tallus yapısı UV-B radyasyonuna karşı türün hücrelerini koruyabilmektedir. Gelecekte artan UV-B radyasyonuna, C. elongata türünün kalkersiz türlere nazaran daha çok adaptasyon sağlayabileceği düşünülmektedir.