Bakır(II), nikel(II) ve çinko(II) iyonlarının 1,10-fenantrolin türevleri ve glutamin ile oluşturduğu komplekslerin sentezi, karakterizasyonu, kararlılık sabitlerinin, dna etkileşimlerinin ve antikanser aktivitelerinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, KİMYA, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİREM KİRAZ

Danışman: Rahmiye Aydın

Özet:

Bu çalışmada, metal iyonu olarak bakır(II),nikel(II) ve çinko(II) iyonları, anyonik ligant olarak bir amino asit olan L-glutamin (L-gln), nötral ligant olarak ise düzlemsel yapıya sahip olan fenantrolin türevlerinden; 1,10-fenantrolin (phen) ve 4,7-dimetil-1,10- fenantrolin (dmphen) seçildi. Çalışmanın birinci aşamasında; bakır(II), nikel(II) ve çinko(II) iyonlarının phen ve dmphen (A) ve L-gln (B) ile oluşturduğu ikili (MA veya MB) ve karışık ligant (MAB) komplekslerine ait denge tepkimeleri 0,1 M KCl iyonik ortamında ve 25°C sıcaklıkta potansiyometrik yöntem ile incelendi. Ligantların protonlanma sabitleri ve komplekslerin kararlılık (oluşum) sabitleri potansiyometrik titrasyon verilerinin BEST bilgisayar programına uygulanmasıyla hesaplandı. Ayrıca, çözeltide oluşan türlerin dağılımını belirlemek için ise SPE bilgisayar programı kullanıldı. İkinci aşamada; seçilen ligantların bakır(II) iyonu ile oluşturduğu karışık ligant kompleksleri sentezlenerek, komplekslerin yapıları, elementel analiz, elektronik absorbsiyon spektroskopisi, IR, ESI-MS ve tek kristal X-ışını kırınım yöntemleri ile aydınlatıldı. Son aşamada ise; sentezlenen komplekslerin CT-DNA ile etkileşimleri ve antikanser aktiviteleri araştırıldı. Komplekslerin CT-DNA’ya bağlanma özellikleri; elektronik absorbsiyon ve floresans spektroskopisi yöntemleri ile incelendi. Sentezlenen komplekslerinin antikanser aktiviteleri; akciğer kanseri (A549), meme kanseri (MCF-7) ve kolon kanseri (Caco-2) hücre hatlarında ve bir sağlıklı insan bronşiyal hücre hattında XTT testi ile belirlendi ve cis-platin ile karşılaştırıldı.