Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: VURAL AKBOĞA
Danışman: Kerime Üstünova
Özet:Bu tez çalışmasında soyut: genel, belirsiz, tanımsız anlamlarında; somut: özel, tanımlı, belirli anlamlarında kullanılmıştır. Dil birimleri, anlatıda görev alırken soyuttan somuta geçme eğilimindedir. Bu durumun vericinin tercihine göre değişen birçok nedeni vardır. Somutlaşma sürecinin incelenmesi, bu nedenleri gün yüzüne çıkarmaktadır. Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam adlı romanı, tanımlılık/belirlilik özelliklerine göre incelendiğinde birçok dil biriminin soyuttan somuta geçiş yaptığı görülür. Tek başlarına seslerin ve eklerin dahi somutlaştığı, daha belirli/tanımlı bir hâl aldığı söylenebilir. Buna rağmen sürecin en fazla görüldüğü dil birimleri sözcüklerdir. Ad, zamir, sıfat ve zarf görevindeki sözcük ve sözcük öbekleri, anlatının ilk cümlesinden son cümlesine kadar somutlaşmaya devam etmektedir. Her ses, ek ya da sözcüğün somutlaşma aşaması incelenemeyeceği için bu tezde, bir anlatının temel unsurlarından kişi, zaman ve mekân kavramlarının somutlaşma süreçleri incelenmektedir. Böylece yeri geldiğinde sesten sözcük öbeklerine kadar her tür dil birimi değerlendirilebilmiştir. Dil, görünen yüzünden çok görünmeyen yanıyla araştırmacıları büyüler. Görünmeyen yanın sadece bir bölümü, dil birimlerinin birbirleri arasındaki görevsel ve anlamsal bağdır. Somutlaşma sürecinin incelenmesi, sesten cümleüstü birimlere kadar uzanan bu bağın örneklerle yüzey yapıya çıkarılmasını sağlamıştır. Aynı zamanda sağlıklı bir iletişimin sağlanmasında somutlaşma sürecinin kilit rol oynayabildiği, örnekler üzerinden açıklanmıştır.