İçme suyunda trihalometanlar (THM) ve diğer uçucu organik bileşiklerin (UOB) birlikte analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATİH ORUÇ

Danışman: Belgin İzgi

Özet:

İçme suyu arıtımında kullanılan dezenfeksiyon yöntemlerinden en yaygın olanı klorlama olarak bilinmektedir. Bu yöntemin uygulanması sonucunda yüzeysel sularda bulunan organik maddeler klor ile reaksiyona girerek trihalometan (THM) olarak bilinen kanserojen maddeleri oluşturmaktadırlar. THM yanında içme suyu kaynaklarının endüstriyel ve tarımsal faaliyetlerle kirlenmesi sonucu ortaya çıkabilecek uçucu organik bileşikler (UOB), içme suyunun analizinde derişimlerinin takip edilmesini önemli hale getirmektedir. Çalışma kapsamında; P-T ve GC-MS cihazları kullanılarak EPA 524.2 Purge Edilebilen Sudaki Organik Maddelerin Kapiler Kolonlu Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometresi İle Ölçüm metoduyla, başta THM olmak üzere UOB'in Buski Dobruca İçme Suyu Arıtma Tesisleri'nde analizinin yapılabilmesi amaçlanmıştır. Özellikle epiklorhidrin bileşiğinin analizinde, numuneler ceketli ısıtıcı sistem yardımıyla ısıtılarak buharlaşma hızlandırılmıştır. Mevcut çalışma ile kullanılan metoda ait geri kazanım sınır değerleri ±%20 ve %20 RSD olarak dikkate alındığında, vinilklorür 0,032 µg/L, benzen 0,098 µg/L, 1,2-dikloretan 0,395 µg/L, epiklorhidrin 0,048 µg/L, tetrakloeten-trikloreten için büyük değer 0,276 µg/L ve THM için ise en büyük değer olan kloroformun 0,886 µg/L değeri LOQ değerleri olarak hesaplanmıştır. Analiz metodunun oluşturulabilmesi ile Bursa ili şebeke suyu ile birlikte 2016 yılında toplam 484 adet numunede 2904 UOB analizi, 2017 yılında ise 570 numunede 3420 UOB analizi yapılmıştır. Elde edilen veriler ışığında, içme suyunun içeriği UOB açısından değerlendirilerek, analitik açıdan yorumlandığında sadece THM bileşikleri tespit edilmiştir.