Montivipera xanthina (Gray, 1840) ve vipera ammodytes (Linnaeus, 1758) zehirlerinin sağlıklı ve kanser akciğer epitel hücre hatları üzerindeki in vitro sitotoksik ve genotoksik etkilerinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Huzeyfe Huriyet

Danışman: TOLGA ÇAVAŞ

Özet:

Biyotoksinler, eski çağlardan beri birçok kültürde tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Hayvanlar aleminde basit yapılı olanlardan gelişmiş olanlara kadar bir çok canlının zehir içerdiği bilinmektedir. Antikanser alanında yürütülen çalışmaların özellikle arı, örümcek, akrep ve yılan zehirleri üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışmada Montivipera xanthina ve Vipera ammodytes zehirlerinin sağlıklı ve kanser insan akciğer hücre hatlarındaki in vitro sitotoksik ve genotoksik etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, her iki yılan türünden elde edilen zehirlerin sitotoksik etkileri, A549 insan akciğer kanseri ve Beas-2B insan sağlıklı bronş epitel hücre hatlarında XTT testi ve klonojenik test, genotoksik etkileri ise komet testi ile değerlendirilmiştir. Bunun yanında, olası hücre içi reaktif oksijen türevlerinin üretimim seviyesine etkileri ROS testi ile ölçülmüştür. Sitotoksisite testlerinde M. xanthina ve V. ammodytes zehirlerinin hem A549 hem de Beas-2B hücre hatlarında canlılık oranlarında konsantrasyona bağlı olarak azalmaya yol açtığı belirlenmiştir. XTT testi sonucunda M. xanthina türünden elde edilen zehirin A549 ve Beas-2B hücrelerindeki IC50 değerleri sırasıyla 1,553 µg/ml ve 2,156 µg/ml olarak hesaplanmıştır. Klonojenik testte ise bu değerler A549 ve Beas2-B hücreleri için sırasıyla 2,112 µg/ml ve 2,457 µg/ml olarak belirlenmiştir. XTT testinde V. ammodytes zehiri için A549 ve Beas-2B hücre hatlarında belirlenen IC50 değerleri 0,429 µg/ml ve 0,564 µg/ml olarak hesaplanmıştır. Klonojenik test sonucunda ise A549 ve Beas-2B hücre hatların klonojenik test bulguları 0,448 µg/ml ve 0,473 µg/ml olarak hesaplanmıştır. Komet testinde ise M. xanthina zehirine 0.1 , 0.2, 0.4, 0.8, 1,6 ve 3,2 µg/ml'lik konsantrasyonlarda maruz bırakılan A549 ve Beas-2B hücre hatlarında kuyruk uzunluğu, kuyruk % DNA ve olive kuyruk momenti hesaplanmış ve elde edilen sonuçlar DNA iplik kırıklarında kontrol grubuna göre anlamlı artışlar olduğunu göstermiştir. Aynı şekilde V. ammodytes zehirine 0.05, 0.1, 0.2, 0.4, 0.6 ve 0.8 µg/ml'lik konsantrasyonlara maruz bırakılan A549 ve Beas-2B hücre hatlarındaki DNA hasarlarında da istatistiksel olarak anlamlı artışlar olduğu belirlenmiştir. ROS testi sonuçları ise hem M. xanthina hem de V. ammodytes zehirlerinin IC12,5, IC25, IC50 ve IC75 konsantrasyonlarına maruz bırakılan A549 ve Beas-2B hücrelerinde hücre içi ROS düzeylerinde kontrol gruplarına göre istatistikî olarak anlamlı artışlara yol açtığını göstermiştir.