DNA'nın oksidatif hasarı üzerine fenolik maddelerin etkisi

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Önder Aybastıer

Danışman: CEVDET DEMİR

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

DNA'nın oksidatif baz hasarı üzerine karvakrol, timol, timokinon ve kekik bitkisinden elde edilen yağ altı suyu, uçucu yağı ve ekstraktların etkisi incelenmiştir. Öncelikle çalışmada kullanılan kekik türü olan Origanum vulgare L.'nin antioksidan özellikleri belirlenmiştir. İncelenen kekik türünün antioksidan kapasitesinin yüksek ve içerdiği temel antioksidan maddelerin karvakrol ve timol olduğu tespit edilmiştir. Sulu çözelti ortamında karvakrol, timol ve timokinon moleküllerinin Fenton reaksiyonu ile oluşturulan hidroksil radikalini süpürme etkisi incelenmiştir. Hidroksil radikalini (•OH) en hızlı timokinonun süpürdüğü belirlenmiştir. DNA oksidatif baz hasar ürünlerinin GC-MS/MS ile analizi için metot geliştirme çalışmaları yapılmıştır. Analiz öncesi türevlendirme koşulları merkezi kompozit dizayn ile optimize edilmiştir. GC-MS/MS çalışma koşulları da optimize edilerek ilk kez 18 farklı DNA oksidatif baz hasar ürünü eş zamanlı ve çok düşük konsantrasyonlarda analiz edilebilmiştir. Buzağı timüs DNA'sı antioksidan içeren ve içermeyen ortamlarda Fenton reaksiyonuna maruz bırakılıp, oluşan DNA oksidatif baz hasar ürünleri tayin edilmiştir. Antioksidan varlığında, oluşan DNA oksidatif baz hasar ürünü miktarının azaldığı görülmüştür. Aynı çalışma malign (A549) ve sağlıklı (BEAS-2B) akciğer hücreleri üzerinde de denenmiştir. Hücre kültürü ortamında çalışılan antioksidanlardan ve H2O2 eklendikten 48 saat sonra hücreler alınıp, DNA izolasyonu yapılmıştır. Elde edilen DNA'daki oksidatif baz hasar ürünleri analiz edilmiştir. Hücre kültürü ortamında da kullanılan antioksidanların DNA'yı hidroksil radikaline (•OH) karşı koruduğu belirlenmiştir. Tez kapsamında kullanılan antioksidanlardan timokinon DNA'yı oksidasyona karşı korumada daha etkili olduğu bulunmuştur.