Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, İslam Tarihi ve Sanatları, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET KURAY
Danışman: Salih Pay
Özet:
Bu çalışmanın ana teması
Hz. Peygamber dönemi savaş ekonomisidir. Bununla bağlantılı olarak Hz. Peygamber’in harpleri organize etmek için
izlediği politikanın içeriği, savaşların iktisadî gerekçeleri, savaşların finanse edilmesi, savaş
gelirleri ve gelirlerin iktisadî hayat üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Araştırmamızın amacı,
Müslümanların sosyal hayatında meydana gelen değişimlerde
savaşların rolünü tespit etmektir. Bu bağlamda “Savaş sürecinin iktisadî hayat üzerindeki
yansımaları nelerdir?” sorusu, yanıtlamaya çalıştığımız başlıca problemdir. Nitel araştırma yöntemini kullandığımız bu çalışmada, savaş
ve ekonomi ilişkisini anlamaya yönelik temalar oluşturulmuştur. Birtakım
olumsuz etkileri olmakla birlikte savaş sürecinin ekseriyetle Müslümanların
lehine sonuçlandığı tespit edilmiştir. İslâm Devleti’nin ilk yıllarında
ticaret, tarım, hayvancılık ve zanaattan oluşan geçim vasıtalarına ganimetler
eklenmiş, idarecilik gibi yeni bir istihdam alanı oluşmuştur. Bu durum, başta
devlet hazinesi olmak üzere Müslümanların gelirlerine ve iktisadî hayatın
çeşitli alanlarına yansımıştır. Savaş gelirlerinin artmasıyla beytülmâl
zenginleştiği için kamuoyuna yönelik harcamalarda devletin rolü gelişmiştir.
Hayvancılık ve tarım gibi alanlarda önemli gelişmeler kaydedilmiştir.
Medine’nin ilk yıllarında iktisadî zorluklarla mücadele eden Müslümanların
hayat şartlarında kayda değer gelişmeler yaşanmıştır. Henüz kurumsallaşma
aşamasındaki İslâm Devleti’nin kısa süre içerisinde elde ettiği bu kazanımlar
ise Hz. Peygamber’in savaş ekonomisi sürecinde izlediği politikanın önemine
işaret etmektedir.