Başarısız devlet olgusunun terörizmle ilişkisi: Somali ve el Şebab örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gözde Söğütlü

Danışman: SEZGİN KAYA

Özet:

Terörün küresel bir nitelik kazandığı dönemde terörizmi tetikleyen ya da şiddetlenmesi noktasında uygun ortam hazırlayan koşulların belirlenmesi sürdürülebilir bir barış ortamının sağlanması için hayati önem taşımaktadır. Ulus devlet modelinin kusurlu bir versiyonu olarak tanımlanan başarısız devletler terörist grupların yuvalanabilecekleri güvenliksiz alanlar ile kriz bölgelerini oluşturmaktadır. Dünya barışını en çok tehdit eden unsur devletler arasındaki silahlanma yarışından ziyade terörün önlenemez yükselişi ve başarısız devlet olgusunun yıkıcı etkilerinin yayılmasıdır. Kabile toplum yapısının hakim olduğu Somali'de 1991 yılından itibaren merkezi otorite ülke genelinde zayıflamıştır. Sömürge mirasından modern devlete geçiş aşamasında başarısızlığa uğrayan ülke iç savaş, açlık, terör gibi kavramlarla özdeşleşmiştir. Somali'de devlet mekanizmasının kusurlu olması, nüfusun geniş kesiminin siyasi ve ekonomik haklarından mahrum olması ya da havaalanları ve sınırların denetlenememesi gibi durumlar terörist grupların ülke topraklarını operasyonel bir üs olarak kullanması için elverişli koşullar yaratmıştır. Somali'de terörle etkili mücadele ve istihbarat stratejisi geliştirilememesi birey güvenliğini doğrudan tehdit etmektedir. Bu çalışma, küreselleşen dünyada giderek daha kompleks bir yapıya dönüşen terör örgütleri için güvenli birer sığınak haline gelebilecek başarısız devlet olgusunu değer-bağımlı insani güvenlik kavramı çerçevesinde analiz etmektedir. Yirmi yıldan uzun bir süredir güçsüz devlet yapılanmasının görüldüğü, şiddet ve kaos ortamının hakim olduğu Somali'nin devlet başarısızlığına etki eden siyasal, sosyal ve ekonomik faktörler incelenmiştir. Somali'de birey güvenliğine doğrudan tehdit teşkil eden El Şebab terör örgütünün ortaya çıkmasına ve yayılmasına etki eden toplumsal dinamikler doğrultusunda örgütün ideolojisi, propaganda yöntemleri ve gerçekleştirdiği eylemler analiz edilmiştir.