Yığma binaların deprem hesaplarının Türk deprem yönetmelikleri çerçevesinde irdelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aminullah Amani

Danışman: SERKAN SAĞIROĞLU

Özet:

Yığma yapıların; kullanılan malzemenin doğal olmasından ve basit bir şekilde örülmesinden dolayı, tarihteki ilk yapılar olduğu söylenebilir. Türkiye’de de yığma yapılar halen en fazla olan yapı sistemlerinden biridir. Yığma yapılar son yıllarda özellikle şehir merkezlerinde pek fazla inşa edilmediğinden, sanki ikinci plana atılmış gibi görünse de yeni sistemlerin ömrü henüz tam olarak bilinmemektedir. Oysa yığma yapı sistemi binlerce yıldır uygulanmış ve bu yapılar insanların sağlıklı bir şekilde yaşam ve diğer etkinliklerini yapabildikleri mekânlar olmuştur. Bu nedenle gelecekte tekrar ön plana çıkma ihtimalleri bulunmaktadır. Yığma yapılarda düşey taşıyıcı elemanlar duvarlar olduğundan özellikle deprem gibi yatay yükler altında davranışları, geleneksel betonarme çerçeve sistemlerden oldukça farklıdır. Bu yüzden yığma yapılar deprem yönetmeliklerinde ya ayrı bir bölüm olarak yer almakta ya da bu tür yapılar için özel yönetmelikler hazırlanmaktadır. Ülkemizde yığma yapıların depreme göre hesap ve tasarımı konusunda yönetmeliklerde zaman içinde bazı değişiklikler olmuştur. 1998 yönetmeliği ile 2007 yönetmeliği arasında çok önemli farklar olmasa da, 2019 yönetmeliği önemli farklar içermektedir. Bu çalışmada, ülkemizde uygulanmış olan 1998 ve 2007 yönetmelikleri ile 2019 yılından itibaren yürürlüğe giren deprem yönetmeliği hükümleri örnek iki yığma bina üzerinde karşılaştırılmalı olarak irdelenmektedir. 2019 da yürürlüğe giren yönetmelikte başta deprem bölgesi ve zemin sınıfı gibi yığma yapıların hesap ve tasarımını çok etkileyen değişiklikler olmuştur. Seçilen iki adet örnek bina üzerinde deprem hesapları yapılmış ve sonuçlar kıyaslanmıştır. Hesap yöntemlerindeki farklılıklar sonuçlara yansımıştır.