Döviz Kuru ve Petrol Fiyatlarının Enflasyona Yansıma Karakteri: Türkiye Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ, İKTİSAT, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RÜMEYSA ÇELİK

Danışman: Emin Ertürk

Özet:

Döviz kuru ve ham petrol fiyatlarıyla enflasyon arasındaki ilişkinin incelendiği bu çalışmada 1980:01-2001:12 ile 2002:01-2018:04 dönemleri arasında 460 gözlemden oluşan aylık veriler kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci ve ikinci bölümlerinde sırasıyla döviz kuru ve petrol fiyatlarının enflasyona geçiş etkisine ilişkin kavramsal çerçeve verilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmı ise birinci bölüm değişkenler arasındaki durağanlığın tespiti, ikinci bölüm Toda – Yamamoto yöntemi ile uygulanan Granger nedensellik analizi ve son olarak etki – tepki ve varyans ayrıştırmasını içeren yapısal VAR analizi olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Söz konusu uygulamalar neticesinde sadece nominal döviz kurundan tüketici fiyatlarına (CPI) doğru tek yönlü nedenselliğin olduğu birinci örneklem döneminde, nominal döviz kurundan CPI'ye geçiş etkisi (0.65); petrol fiyatından CPI'ye geçiş etkisine (0.61) göre daha fazladır. Ayrıca, nominal döviz kurundan CPI'ye ve petrol fiyatından CPI'ye doğru tek yönlü nedenselliklerin olduğu ikinci örneklem döneminde ise, petrol fiyatlarından CPI'ye geçiş etkisi (1.28); nominal döviz kurundan CPI'ye olan geçiş etkisinden (0.16) daha fazladır. Dolayısıyla, birinci örneklem döneminde enflasyon üzerinde döviz kurunun, ikinci örneklem döneminde ise petrol fiyatlarının etkisi daha fazla gerçekleşmiştir.