Araç rotalama problemlerinin çözümü için yeni bir meta-sezgisel yaklaşım: Elektromanyetik algoritma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALKIN YURTKURAN

Danışman: ERDAL EMEL

Özet:

Dağıtım ve toplama sistemlerinin temelini oluşturan araç rotalama problemlerinin üzerinde özellikle son yıllarda artan sayıda birçok detaylı araştırma yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında, kapasite kısıtlı araç rotalama problemlerinin çözümü için kesikli değişkenlerden oluşan eniyileme problemlerinin çözümünde yakın zamanda kullanılmaya başlanan, Elektromanyetik Algoritma isimli yeni bir meta-sezgisel yöntem önerilmiştir. Popülasyon tabanlı olan Elektromanyetik Algoritma, temel olarak elektrik yüklü parçacıkların birbirlerine uyguladıkları itme ve çekme kuvvetlerini esas alır. Bu çalışmada, Elektromanyetik Algoritmanın amaç fonksiyonu hesaplama prosedürüne Rassal Anahtar metodu entegre edilerek , araç rotalama gibi kombinatorik eniyileme problemlerinin çözümü için uygun hale gelmesi sağlanmıştır. Ek olarak, önerilen algoritma yerel bir iyileştirme yöntemi olan İterasyonlu Yer Değiştirme yöntemi ile melezleştirilmiştir. Geliştirilen bu melez algoritma, literatürden alınan test problemleri üzerinde uygulanmış ve diğer meta-sezgisel yöntemler ile karşılaştırılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, Elektromanyetik Algoritmanın kabul edilebilir işlem süreleri içinde, kaliteli çözümler elde ettiği görülmüştür.