1950-1990 yılları arasında Bursa'daki mimarlık ve planlama faaliyetlerinin yerel basın haberleri üzerinden değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İMRAN SATIŞ

Danışman: Selen Durak

Özet:

Belirli bir dönemin siyasi anlayışı, ekonomisi ve teknolojik altyapısı ile şekillenen kentlerde o dönemin mimarlık ve planlama faaliyetleri, kentsel mekan oluşumu ve mimarlık söylemine dair bilgi aktaran önemli kaynaklardan birisi yazılı basın haberleridir. Ülke genelinde alınan siyasi kararlar, bu kararlara bağlı olarak çıkarılan kanun ve uygulanan yönetmelikler, farklı dinamiklere sahip olan kentlerde farklı yerel süreçleri ortaya çıkarmaktadır. Yerelde farklılaşan imar faaliyetlerine ilişkin önemli bilgi kaynaklarından birisi yerel yazılı basın haberlerdir. Aynı zamanda yerel basın haberleri, dönemin mimarlık söylemine ışık tutmaktadır. Bu çalışmada, yerel basın haberleri mimarlık düşüncesini oluşturan asıl kaynak olarak belirlenmiştir. Çalışmanın amacı, Bursa kent merkezindeki mimarlık ve planlama faaliyetleri ile kentsel mekan oluşumunun yerel yazılı basın haberleri üzerinden analiz edilmesidir. Çalışma alanı Bursa kent merkeziyle sınırlandırılmıştır. Ülkedeki siyasi ortamın değişimi, kentleşme tarihindeki eşikler, planlama ve mimarlık faaliyetleri, gazeteciliğin yıllar içindeki gelişimi göz önünde bulundurularak, 1950-1990 yılları arası incelenecek dönem olarak belirlenmiştir. Bu dönemde yayımlanan Hakimiyet gazetesi haberleri çalışmanın ana kaynağıdır. Hakimiyet gazetesinin seçilme nedeni, incelenen döneme kesintisiz eşlik etmesi, o dönemde yüksek tiraja sahip olması ve gazete nüshalarının tamamına erişilebilmesidir. Çalışma kapsamında gazete haberleri taranmış, konusu mimarlık ve planlamayla direkt ilişkili haberlerin yanı sıra kent merkezinde gerçekleşen her türlü yapım, yıkım faaliyetine ilişkin haberler, şehirleşme ile ilgili alınan kararlar, konuyla ilişkili köşe yazıları ve karikatürler incelenmek için seçilmiştir. Seçilen haberler, içerik analizi yöntemi kullanılarak planlama, uygulama, koruma ana kategorileri altında sınıflandırılmıştır. 1950-1990 yılları arasındaki dönem onar yıllık periyotlara ayrılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda, hangi mimarlık ve planlama faaliyetlerinin yerel basının gündeminde yer aldığı tespit edilmiş, en fazla haberi yapılan yapılar, caddeler, konut alanları gibi kentsel mekanlar belirlenmiştir.