Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SONER DUMAN
Danışman: Serhat Zaman
Özet:
Kentsel dönüşüm, kentlerin yeniden yapılandırılmasında bir fırsat aracıdır. Kentlerin çehresinin
değiştirilmesinde öncülük eden bu araç, mekânsal ve sosyo-ekonomik bağlamda derin etkiler
oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kentsel dönüşüm uygulamalarını Bursa kenti ölçeğinde
coğrafi açıdan ele almaktır. Bu amaç kapsamında sadece mevcut durum betimlenmeyip geleceğe
yönelik öngörülerde de bulunulmuştur. Karma araştırma yöntemi ile yürütülen bu çalışma, dört
aşama üzerine inşa edilmiştir. Birinci aşama, Bursa kentindeki dönüşüm uygulamalarının
yoğunlaştığı bölgeleri ortaya koymaktır. İkinci aşamada mekânsal istatistik yöntemleri (Local
Moran’s I ve Hot Cold Spot) kullanılarak Bursa şehrindeki kentsel dönüşüm süreçlerine yönelik
tahminleme yapılmaya çalışılmıştır. Üçüncü aşamada Barış Mahallesi’nde (Nilüfer) kentsel
yenileme, Mevlana Mahallesi’nde (Yıldırım) alansal temizleme, Tarihi Çarşı ve Hanlar
Bölgesindeki (Osmangazi) kentsel koruma uygulamaları, kentsel morfolojik unsurlar bağlamında
incelenmiştir. Dördüncü aşamada bu örneklem alanlarındaki mekânsal ve sosyo-ekonomik
değişimin yerel gruplara uygulanan anketler ile ortaya konulması hedeflenmiştir. Sonuçlar
gösteriyor ki Bursa kentindeki dönüşüm uygulamaları yüksek ve çok yüksek değer düzeyindeki
arazi bölgelerinde yoğunlaşmaktadır. Gelir düzeyi düşük, nüfus yoğunluğu fazla olan sahalar,
kentsel olanaklar açısından sınırlıdır ve öncelikli dönüşüm bölgeleridir. Kentsel dönüşüm
uygulamaları, Barış ve Mevlana Mahallesinde konut unsurlarının yenilenmesi ile ön plandayken
Hanlar Bölgesinde tarihi miras unsurlarını gölgeleyen yapıların ortadan kaldırılması ve yerlerine
sosyal unsurların inşa edilmesi ile kendini göstermektedir. Dönüşüm sahalarındaki yerel gruplar,
kentsel dönüşümü olumlu ve olumsuz yönde eleştirmektedir. Bu araştırmanın gerek kentin
mekânsal açıdan planlanması gerekse toplumsal yaşam kalitesinin artırılmasında karar alıcılar için
değerli bilgiler sağlayacağı düşünülmektedir.