Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: REYHAN İRKİN
Danışman: MİHRİBAN KORUKLUOĞLU
Özet:Bu çalışmada taze ve kurutulmuş “Allium” bitkilerinden olan sarmısak (Allium sativum L.), soğan (Allium cepa L.) ve pırasa (Allium porrum L.) ile bazı ticari sarmısak yağlarının patojen Aspergillus niger üzerine engelleyici etkileri araştırılmıştır. Test küfünü engelleyebilecek (MFK mg/mL) ve öldürebilecek (MIK mg/mL) konsantrasyon değerleri tespit edilmiştir. Araştırmada Soxhelet ekstraktörü ile elde edilen ekstraktlar membran filtrelerden süzülerek disk difuzyon ve tüp dilusyon yöntemlerine göre analiz edilmiştir. Denemelerde Bursa, Çanakkale, Balıkesir bölgesine ait taze ve kurutulmuş materyaller bu ürünleri işleyen tek bir firmadan sağlanarak değişik çözücülerle ekstraktları hazırlanmıştır. Sarmısak yağlarına ait denemeler ise piyasada satılan ithal ve yerli ticari sarmısak yağları ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda taze örneklerin alkol kullanılarak hazırlanan ekstraktları arasında taze soğan, taze sarmısaktan daha etkili bulunmuş, taze pırasa ise etkisiz olarak gözlenmiştir. Aseton ile hazırlanan ekstraktlar arasında sadece taze sarmısak etkili olmuş, diğer materyaller etkili bulunmamıştır. Su ile hazırlanan taze örneklerin ekstraktları arasında Soxhelet yöntemine göre hiçbir taze materyal etki göstermezken, sadece taze sarmısak özsuyu etkili olarak tespit edilmiştir. Etil alkol ile hazırlanan ekstraktlar arasında kuru soğan, kuru pırasa ve kuru sarmısak sırasıyla etkili bulunmuştur. Aseton ile hazırlanan kuru materyallere ait ekstraktlar arasında kuru soğan ve kuru pırasa birbirine yakın ölçüde ve son olarak kuru sarmısak etkili olmuştur. Su ile hazırlanan elde edilen ekstraktlar incelendiğinde sadece kuru sarmısağın etkili olduğu görülmektedir. Ticari olarak satılan sarmısak yağlarına ait sonuçlar incelendiğinde, destilasyon yöntemi ile elde edilmiş ithal sarmısak yağlarının, presleme yöntemi ile elde edilerek bitkisel yağlarla seyreltilerek satışa sunulan, yerli ticari yağlara göre A.niger’e son derece yüksek düzeylerde etkili oldukları görülmektedir. “Allium” sebzelerine ait materyallerin ekstraktlarından ve esansiyel yağlarından antimikrobiyel uygulamalarda değişik alanlar içerisinde yararlanılabileceğini belirtmek mümkündür.