Bîrûnî`ye ve İbn Hazm`a göre Hıristiyanlık


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TAHİR ASİROV

Danışman: AHMET GÜÇ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bîrûnî ve İbn Hazm, Bîrûnî ve İbn Hazm, İslam düşünce tarihinde hicri dördüncü asrın sonunda ve beşinci asrın başında, Miladi onuncu asrın sonunda ve on birinci asrın başında yaşamış doğulu ve batılı İslam düşünürleridir. Onlar, aynı zamanda, İslam dünyasına ilmi yenilikler ve özelliklede metot açısından yeni bir yöntem geliştiren ve kendi eserlerini bu yönde yazan ansiklopedik ilim adamalarıdır. Ancak Orta Asyalı Bîrûnî ile Endülüslü/İspanyalı İbn Hazm akla ve mantığa önem veren düşünürlerdir. Ele aldıkları konular itibariyle Bîrûnî ve İbn Hazm, eserlerinde büyük bir çeşitlilik göstermesine rağmen, genellikle ilgilendikleri alanın uzmanlarına hitap etmektedirler. Bîrûnî’nın ve İbn Hazm’nın, tarih, dinler tarihi, mezhepler, felsefi, kelâm gibi ilmi sahalarında meydana getirdiği kıymetli eserlerinde Hıristiyanlık; meydana gelişi, konsilleri, ibadetleri, kutsal kitap ve onun çelişkisi konularında değişik eserler vermiştir. Düşünürler göre, tarihi geçmişi bin yıldan fazla olan Hıristiyanlık, İsa Mesih’in getirdiği dinden kaynaklanan bir gelenek olmayıp, temel dogma ve düşüncelerinin arka planında Pavlus’un düşünce ve yorumlarıdır. Yine konsiller, Hıristiyanların dini meseleleri sonuca bağlama noktasında hüküm mercii olarak görev ifa ettiklerini belirtmektedir. Ansiklopedik âlimlere göre, Hıristiyanlıkta kutsal metin olarak kabul ettikleri Kitap Kitap vahiy mahsulü değildir. Hıristiyanlıkta dinsel ayrılık, dinsel metne yöntem olarak literal veya alegorik bir şekilde yaklaşılmasıyla birlikte teslis esas yer almıştır.