Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURCU SARI
Danışman: HANDAN ASUDE BAŞAL
Özet:Bu araştırmanın amacı; e-kitaplara hikayeyi etkili hale getirmek adına örneğin; canlandırma, müzik ve ses efektleri gibi eklenen tekniklerin, normal gelişim gösteren çocukların kelime edinimi ve hikaye anlama becerileri üzerindeki etkisini saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda, e-kitaplara eklenen çoklu ortam özelliklerinin hangilerinin 4-6 yaş çocuklarının kelime edinimi ve hikaye anlama becerilerini desteklediği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada "Son test kontrol gruplu seçkisiz desen" modelli gerçek deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırma üç farklı sosyo-ekonomik düzeyden gelen ve normal gelişim gösteren 4-6 yaş arası 58 kız, 41 erkek olmak üzere toplam 99 çocukla yürütülmüştür. Araştırma kapsamına alınan çocuklar cinsiyet ve yaş grubu olmak üzere eşlenip elektronik hikâyelerin farklı şekillerde sunulduğu beş koşuldan birine rastgele atanmıştır: (1) Canlandırma ile gösterim müzik ve ses efekti dâhil, (2) Canlandırma ile gösterim müzik ve ses efekti hariç, (3) Statik gösterim müzik ve ses efekti dâhil, (4) Statik gösterim müzik ve ses efekti hariç, (5) Kontrol Grubu. Araştırmanın ön değerlendirme sürecinde, çocukların dil ve bilişsel becerilerine yönelik performanslarını değerlendirmek adına Peabody Resim Kelime Testi ve Zihin Kuramı Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda, sontest olarak da, çocukların kelime edinimleri, hikâyeyi anlama ve cümle tekrar becerileri ölçülmüştür. Araştırma sonucunda farklı deneysel koşullarda e-kitap okunan çocukların, okunmayan çocuklara göre kelime edinimi ve hikâye anlama becerilerinde artış olduğu saptanmıştır. E-kitaplarda kullanılan canlandırma tekniği, özellikle düşük dil becerilerine sahip çocukların daha fazla kelime edinmesine yardımcı olduğu görülmüştür. Buna ek olarak, e-kitaplara eklenen hareket ve kamerayı yakınlaştırma gibi tekniklerin hikâyeyi anlama becerilerini de olumlu etkilediği bulunmuştur. Buna karşılık, e-kitaplara eklenen müziğin, çocukların hikaye anlama becerileri üzerinde anlamlı düzeyde bir etkisi bulunmazken; çocukların kelime edinimini olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Sonuç olarak, e-kitaplara, hikâye anlatımı ve görselle eşleştirilerek eklenen canlandırma özellikleri çocukların kelime edinimini desteklemektedir.