Taşra kentinin panoraması: XVIII. Yüzyılda Edirne Kazası üzerine Bir İnceleme (1746-1747)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SALİH ÖZALP

Danışman: Cafer Çiftci

Özet:

Kent tarihi çalışmaları, toplumu oluşturan unsurları, idari yapıyı, mahalleleri, demografik yapıyı ve insanları anlamak adına büyük öneme sahiptir. Bu tez, Osmanlı Devleti’nin ikinci merkezi ve büyük bir taşra kentini oluşturan Edirne’yi, 1746-1747 yılları arasında klasikleşen şehir tarihi çalışmaları şablonunun aksine üç farklı başlık altında incelemektedir. Edirne üzerine yapılan çalışmaların genellikle tahrir ve tereke defterlerine dayanması, beş asır gibi bir süre zarfını kapsayan ve değerli veriler içeren Edirne Şer‘iyye Sicillerinin araştırmacılar tarafından ihmal edilmesi, çalışmanın mekân çerçevesinin Edirne olarak belirlenmesinde büyük etki sağlamıştır. Çalışmanın amacı, Edirne kentini belirli dönem içerisinde mahalle, ev ve insan şeklinde genelden özele giderek mekânsal, yapısal ve sosyal açıdan mikro tarihini yazmaktır. Bu bağlamda birinci bölümde avârızhâne kayıtları üzerinden kentin nüfus yoğunluğu ve dağılımı üzerine analizler yapılmaya çalışılmıştır. Öncelikle kentin kısa bir tarihçesine, genel görünümüne ve yol sistemine değinildikten sonra kent; semtler bazında incelenmiştir.