TDK Türkçe Sözlükte halk ağzından alınan madde başları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sümeyye Nur Tekin Güller

Danışman: HATİCE ŞAHİN

Özet:

Yüksek Lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlükte Halk ağzından alınan madde başları incelenmiştir. Türkçe Sözlükte Halk ağzından alındığı belirtilen kelimelerin Derleme Sözlüğü ve Bölge Ağız Sözlüklerinden kontrol edilerek hangi bölgelerde ve ne sıklıkta kullanıldığını tespit etmek; bu şekilde nitelendirilen kelimelerin edebi dilde ve standart dilde kullanılıp kullanılmadığını kontrol ederek bu kısaltmaların kullanımının kaldırılması yada devam ettirilmesi yönünde görüş bildirmek tezin amacını oluşturur.Çalışma Giriş, İnceleme, Sonuç ve Kaynakça bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışmanın Giriş bölümünde sözlük tanım ve tabirleri, sözlük bilimi (Leksikografi), Türkçe Sözlük çalışmalarının tarihi, sözlük sınıflandırmaları ve sözlük düzenleme yöntemleri hakkında gerekli açıklama ve çalışmalara yer verilmiştir. İnceleme bölümünde Güncel Türkçe Sözlükte Halk ağzından alınan madde başlarının sırasıyla Derleme Sözlüğü, Bölge Ağız Sözlükleri, Sevan Nişanyan’ın Etimolojik Türkçe Sözlüğü, Tuncer Gülensoy’un Türkiye Türkçesindeki Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü ve yazı dilindeki kullanımları ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise incelemede açıklanılan veriler doğrultusunda metin örneklerinde yani yazı dilinde veya edebi dilde kullanımı 10 örnekten fazlaysa halk ağzından alınan madde başlarındaki hlk kısaltmasının kaldırılması, 10 örnekten azsa kaldırılmaması, devam ettirilmesi yönünde öneriler sunulmuş ve sonuç maddeleri sıralanmıştır. Kaynakça bölümünde bu çalışma oluşturulurken başvurulan kaynaklara yer verilmiştir.