ZAYIF ASİT STRESİNİN CYC1 VE GPD1 GENLERİNİN TRANSKRİPSİYONUNA VE HÜCRE DÖNGÜSÜNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Moleküler Biyoloji ve Genetik, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖZDE ARSLAN

Danışman: Sezai Türkel

Özet:

Mikroorganizmalar üreme ortamına metabolik aktiviteleri sonucu oluşan çeşitli organik asitleri salgılamaktadır. Mikroorganizma türüne göre değişebilen bu organik asitler laktik asit, sitrik asit, asetik asit ve suksinik asit olabilir. Bu araştırmada laktik asit, sitrik asit ve asetik asitin S. cerevisiae’da sitokrom 1 geni ve GPD1 geni transkripsiyonuna ve ayrıca hücre bölünmesine etkileri incelendi. Sitokrom C1 (CYC1) geni, Sitokrom C izoform-1 olarak da bilinen peptidi kodlamaktadır. Sitokrom C1 elektron taşıma zincirinde yer almakla birlikte apoptozu başlatıcı faktör olarak da işlev görür. GPD1 geni tarafından kodlanan NAD-bağımlı gliserol 3-fosfat dehidrogenaz enzimi de hem gliserol biyosentezi hem de hücrede redoks dengesi, (NAD/NADH) için gereklidir. Araştırmalarımızdan elde edilen sonuçlar sitrik asitin CYC1 transkripsiyonunu baskıladığını fakat GPD1 transkripsiyonunu ise 3-4 kat aktive ettiğini göstermektedir. Laktik asitin ise CYC1 geni transkripsiyonuna önemli bir etkisinin olmadığı fakat GPD1 transkripsiyonunu 3 kat aktive ettiği gösterilmiştir. Apoptozu aktive eden asetik asitin ise hem CYC1 ve hem de GPD1 transkripsiyonunda önemli ölçüde baskılamaya neden olduğu bulunmuştur. Sitrik asit stresine yanıt olarak GPD1 transkripsiyonundaki aktivasyonun tamamen protein kinaz Hog1p`ye bağlı olduğu bulundu. Ancak stresle aktive edilen transkripsiyon faktörleri olan Msn2p, War1p ve Haa1pnin GPD1 transkripsiyonunun aktivasyonu için gerekli olmadığı görüldü. Bu sonuçlara ek olarak, sitrik asit stresinin S. cerevisiae’da hücre bölünmesinde anomaliye neden olduğu da bulundu. Elde edilen sonuçlar zayıf asit stresinin GPD1 ve CYC1 geni transkripsiyonlarına etki ettiğini ve hücre bölünmesinde anomaliye neden olduğunu göstermektedir.