Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERGÜN KARAOĞLU
Danışman: BELGİN İZGİ
Özet:Esrarın yan etkilerini azaltarak tedavi edici etkisini geliştirmek üzere sentezlenen sentetik kannabinoidler son yıllarda esrara alternatif olarak kullanılmakta ve suistimali tehlikeli boyutlara ulaşmıştır. Endokannabinoid reseptörlere tetrahidrokannabinol (THC)'e benzer etki gösteren fakat farklı kimyasal yapıdaki bu maddeler, ciddi yan etkilere hatta ölümlere neden olabilmektedirler. Sentetik kannabinoidlerin bitkisel materyaller üzerine spreylenmesiyle hazırlanan karışımlar "doğal" ve "yasal" kandırmacasıyla internet üzerinden kolaylıkla satılmakta ve popülariteleri gün geçtikçe artmaktadır. Maddelerin farmakolojisi, toksik etkileri ve tayiniyle ilgili yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. "Tütsü" gibi isimlerle adlandırılan Spice, Yucatan Fire, Smoke, Sence, Skunk ve Space gibi ticari isimlerle piyasaya sürülen bu maddeler esrardan daha güçlü bir etki oluşturmaktadır. Buna ek olarak yasal kapsama alınmadığı için rahatlıkla ticareti yapılabilmektedir. Artan popülaritesi ve olası hasar potansiyeli nedeniyle "spice" Türkiye'de 2011 yılında yasa kapsamına alınması nedeniyle bileşenlerinin analizine adli toksikolojide ihtiyaç duyulmuş ve tayini gerekli hale gelmiştir. UR-144, UR-144 N-pentanoik asit ve UR-144 N-(5-hidroksipentil) maddelerinin katı faz ekstraksiyonu yapılarak LC-MS/MS analizi ile idrarda tayini ve miktar belirlenmesi amacıyla spesifik ve güvenilir bir metot geliştirilmiştir. Metodun validasyonu doğrusallık (0,1 – 100 ng/mL), seçicilik, gün içi ve günler arası doğruluk ve kesinlik (CV < %15), geri kazanım (% 81-99), gözlenebilme sınırı (LOD) (0,05-0,09 ng/mL), ve gözlenebilme miktarı (LOQ) (0,17-0,31 ng/mL) parametreleri dikkate alınarak yapılmıştır. Ayrıca matriks etkisi, kararlılık ve işlem etkileri de incelenmiştir.