Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALARA GÜL DİLEK
Danışman: Tolga Tipi
Özet:
Bu çalışma, 2000-2021 döneminde Türk tarım sektörünün dış ticaretini analiz etmeyi ve
seçili tarım ürünlerinin ihracat performanslarını ortaya koymayı amaçlamıştır. Tarımsal
dış ticaret verilerinin analizinde Harmonize Sistem (HS), Uluslararası Standart Ticaret
Sınıflandırması (SITC) ve Uluslararası Standart Sanayi Sınıflamaları (ISIC) kullanılarak
karşılaştırma yapılmıştır. Çalışmada ayrıca, seçilmiş tarım ürünlerinin İhracat Piyasa Payı
(İPP), Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) endeksi, İthalat Sızma Oranı,
Uzmanlaşma Katsayısı, Dış Rekabete Açıklık, İthalat/İhracat endeksleri kullanılarak
rekabet gücünün analizi amaçlanmıştır. Rekabet gücü analizi amacıyla seçilen tarım
ürünleri limon, mandalina, greyfurt, portakal, kuru üzüm, kabuklu fındık ve zeytinyağıdır.
Yapılan analizlere göre, Türkiye’nin kuru üzüm, kabuksuz fındık ihracatında güçlü pazar
payına sahip olduğu, greyfurt ihracatının pazar payında artış görüldüğü ancak portakal,
limon ve zeytinyağı ihracatında pazar payının ve karşılaştırmalı üstünlüğünün gerilediği
saptanmıştır. Pazarlama, finansman, girdi maliyetlerinin yüksekliği gibi sorunlar rekabet
gücünü olumsuz etkilemektedir. Rekabet gücünün arttırılması ve geliştirilmesi için söz
konusu olumsuz faktörlerin giderilmesi istikrarlı gelişime yardımcı olacaktır. Türkiye
tarım ürünleri ihracatını artırmak için alternatif pazarları ve tanıtım çalışmaları da
yapmalıdır.