Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MOHAMED MUSE JIBRIL
Danışman: BAŞAK AYDEM ÇİFTÇİOĞLU
Özet:Bu araştırmanın ana amacı, Amoud Üniversitesi olgusunu ele alarak Somaliland'da özel üniversitelerdeki yönetim etkinliği ile verimlilik arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırmaya üniversitelerin her ülkede eğitimin direği olduğu öncülüğünnden yola çıkarak başlanmıştır. Ülkelerin belli alanlarda uzmanlaşmış sektörler için üst düzeyde insan gücü ihtiyacı vardır. Bunun için üniversite, yönetim etkinliğine, yanı üretkenliğe katkı da bulunarak, zaman, para, gereçler ve çabaların anlamlı oranına gerek duymaktdır. Ancak Somaliland' da ki özel üniversitelerin verimliliği düşüktür. Örneğin Amoud Üniversitesi'nde 2010'dan beri hiç bir araştırma kaydedilmemişve mezun öğrencilerin kalitesi yaklaşık %48.96 olarak ölçülmüştür, bu arada üniversitedeki öğrenim büyük ölçüde ezbere dayanmaktadır. Bu da üniversitede yönetim etkinliğinin sorununu akla getirmektedir. Yönetim etkinliği verimliliğe katkıda bulunun zaman, para, gereçler ve çabaların oranı olarak kavramsallaştırılmıştır. Verimlilik, mezunlar, öğrenme araştırma ve yenileme olarak kavramsallaştırılmıştır. Çalışma üç spesifik amacı araştırmıştır. Amoud Üniversitesi'nde yönetim etkinliği ile mezunlar arasında; yönetim etkinliği ile öğrenme arasında; yönetim etkinliği ile araştırma ve yenilik arasındaki ilişkiyi belirleiştir. Max Weber'in Büroktatik teorisi kılavuzluğunda araştırmada, nicel araştırma paradigmasını benimsenmeiştir ve öğrencilerden, idarecilerden, yönericilerden ve öğretmenlerden oluşan 544 katılımcı ya da katılımcılı bir tabakalı örenek üzerinde kesit tarama araştırması modelini kullanmıştır. Dolayısıyla çalışmada, yönetim etkinliğinin Amoud Üniversitesindeki verimlilikle anlamlı bir ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Bu, Amoud Üniversitesi'nde mezunların, öğrenmenin, araştırma ve yeniliğin zaman, para, gereçler ve çaba ile anlamlı bir ilişkisi olduğu anlamına gelmektedir. Ancak üniversitede yönetim etkinliği düşük (ya da zayıf) olduğundan mezunların, öğrenmenin, araştırma ve yeniliğin düşmesine katkıda bulunmaktadır. Verilerin analizinde regresyon ve chi karesi kullanılmıştır. Araştırmacı sonucunda şu önerilerde bulunulmaktadır : (i) Amoud üniversitesindeki her görevlinin ve birimin her gün ortaya koyması gereken minimum ve maksimum zamanlar, para, gereçler bakımından açık bir denetim ve yönlendirici ilkeler geliştirilmelidir. (ii) Amoud Üniversitesi öğretim programı gözden geçirilmelidir ve amaçlar, içerik, öğretme ve öğrenme yöntemleri ve hem öğretme hem de öğrenmenin değerlendirilmesi bakımından konuyla ilişkili ivedi uygun kılınmalıdır. (iii) Amoud Üniversitesi araştırma, yenilemeye yaptığı vurguyu ve verdiği ağırlığı arttırmalı ve akademik çalışmayı üniversitenin bütülleyici bir parçası kılmalıdır. İşe yetkin, işinin eri görevliler almalı ve sürekli hizmet ve gelişmenin koşulu olarak araştırma yapma ve yayınlama konusunda düzenleme yapmalarını gerekli kılmalıdır. (iv) Son olarak araştırmacı tarafından, Amoud Üniversitesi ile Somaliland'daki ötek üniversitelerin hem yerel hem de uluslararası akreditasyon kurumlarına katılmasını önerilmektedir. Dolaysıla sonuç olarak yönetim etkinliğinin derecesini belirlemek için Somaliland'daki bütün üniversitelerde bir çalışma yapılmasını önerilmektedir.