Kimlik Yönetim Stratejilerinin Grup Üyeliği Kaynaklı Belirleyicileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURİ AKDOĞAN

Danışman: Muharrem Ersin Kuşdil

Özet:

Bu araştırmanın amacı maskülen ve feminen özellikler üzerinden kendini kalıpyargılama, kadın cinsiyet grubunun bir üyesi olmaktan doyum alma, kadın kimliğine bağımlı hissetme, kadın kimliğine yatırım yapma ve geleneksel cinsiyet rollerine aykırı davranmayı yasaklayan normların varlığını hissetmenin bireysel hareketlilik ve sosyal rekabet stratejilerini doğrudan veya özdeşleşme (feminist/kadın) aracılığıyla dolaylı yoldan yordayıp yordamadığını incelemektir. Bu inceleme; Sosyal Kimlik Kuramı, Mübadele Kuramı ve Yatırım Modeli'nin sundukları kavramları kullanarak ve onların getirdiği önermeleri test ederek yapılmıştır. Araştırmanın veri toplama süreci, biri ön çalışma, diğeri ana çalışma olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Ön çalışma, araştırmanın temel değişkenlerini ölçmek amacıyla mevcut çalışma kapsamında çeşitli ölçeklerden yararlanılarak geliştirilen "Üyelik İstikrar Ölçeğinin" ve "Normatif Etki Ölçeğinin" ve İngilizceden Türkçe'ye uyarlanan "Kimlik Yönetim Stratejileri Ölçeğinin" güvenirlik ve geçerlilik analizlerine veri sağlamak için yapılmıştır. Ana çalışma ise araştırmanın hipotezlerini sınamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda, ön çalışma kapsamında 309, ana çalışma kapsamında ise 197 kadın üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Edinilen bulgular, kadın cinsiyet grubunun bir üyesi olmaktan doyum alma, kadın kimliğine bağımlı hissetme ve normların varlığını hissetmenin stratejileri doğrudan ya da dolaylı yoldan yordama gücünün anlamlı olmadığını göstermektedir. Ancak maskülen özellikler üzerinden kendini kalıpyargılama, feminen özellikler üzerinden kendini kalıpyargılama ve kadın kimliğine yatırım yapmanın stratejileri doğrudan ve/veya dolaylı yoldan anlamlı şekilde yordadığını ortaya koymaktadır. Bu bulgular, kadınların bireysel hareketlilik ve sosyal rekabet stratejilerini izleme eğilimlerinin kendini kalıpyargılama (maskülen/feminen) ve kadın kimliğine yatırım yapmalarından etkilenebileceği şeklinde yorumlanmıştır.