Özel eğitime gereksinim duyan bireylere yönelik bilgisayar destekli STEM eğitiminin etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İbrahim Enes Tosun

Eş Danışman: ÖZLEM TOPER

Danışman: SALİH ÇEPNİ

Özet:

Teknolojinin yaşadığımız dünyada her alanı kapsamasının bir getirisi olarak eğitim sistemi içerisine de girmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle eğitimde klasik yaklaşımların yerini teknolojik tabanlı yaklaşımlar almaya başlamıştır. Teknoloji geliştikçe yeni teknolojik yaklaşımlarda ortaya çıkmaktadır. Bu yaklaşımlardan birisi olan STEM eğitimi yaklaşımı öğrencilerin mühendis gibi düşünme, günlük hayatta karşılaşılan problemlere çözüm bulabilme gibi hem eğitimsel faaliyetleri hem de 21. yüzyıl becerilerinin gelişmesine odaklanan bir eğitim yaklaşımıdır. Yapılmış olan bu çalışmada ise hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip olan öğrencilerde fen bilimleri dersinde basitleştirilmiş STEM eğitiminin öğrencilerin derse olan katılım düzeylerine etkisine, fen dersine karşı olan ilgilerindeki değişimlere ve fen dersine karşı olan tutumlarındaki değişimlerine bakılmıştır. Basitleştirilmiş STEM eğitiminin hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip olan öğrencilerdeki etkilerinin incelendiği bu çalışma Milli Eğitime bağlı özel eğitim okuluna devam eden ilkokul sekizinci sınıfa giden altı öğrenci ile yürütülmüştür. Durum çalışması sınırlandırılmış bir sistemin nasıl, ne şekilde işlediği ve sistemin çalışması hakkında sistematik bilgi elde etmek adına çoklu veri toplama araçları kullanılarak o sistemin detaylı ve derinlemesine incelenmesi durumlarını kapsayan metodolojik bir yaklaşım olmasından dolayı yapılan bu çalışmada durum çalışması kullanılmıştır. Çalışmaya başlanmadan önce öğrencilerin sosyo-demografik yapıları ve çalışma için gerekli olan ön koşul becerilerinin gözlenebilmesi açısından üç haftalık bir uyum çalışması yürütülmüştür. Çalışma fen dersindeki belirlenmiş olan üç konu kapsamında yürütülmüştür. Bu belirlenen konular, hâlihazırda öğretmenler tarafından yürütülen dersin akışına uygun olması bakımından seçilmiştir. Ardından öğrencilerden işlenecek olan konu ve kavramlar hakkında ne bildiklerini öğrenebilmek amacıyla başlangıç verisi toplamak için kontrol listesi kullanılmıştır. Akabinde zenginleştirilmiş öğrenme ortamlarında fen dersi içerisindeki konular 5E yöntemi ile işlenmiş, ders anlatımında PhET simülasyon programı kullanılmıştır. Aynı zamanda konu ve kavram öğretimi için öğrencilere bilgisayar destekli öğrenme yöntemi uygulanmıştır. Basitleştirilmiş STEM etkinleri ve basitleştirilmiş STEM etkinliklerindeki öğrencilerin performansları gözlemlenebilmek adına hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciler için uyarlanmış STEM ölçüt bağımlı ölçü aracı geliştirilmiştir. Değerlendirme çalışması için Toondoo karikatür programı kullanılarak hazırlanmış olan ilgi çekici sorular ile değerlendirme yapılmıştır. Öğrencilerin derse olan katılım düzeylerinin ölçümlenmesi için kontrol listeleri, STEM etkinlikleri ölçüt bağımlı ölçü aracı, ünite değerlendirme sorularına kapsayan ölçme araçları kullanılmıştır. Sonrasında veriler toplanıp analizler yapılmıştır. Öğrencilerin ilgi ve tutumlarının ölçümlenmesi için ise sınıfın iki öğretmeni ile uzman görüşleri alınmış soruları barındıran yarı yapılandırılmış mülakatlar uygulanmış sonuçları analiz edilmiştir. Araştırmanın soncunda ise yapılmış olan bu çalışmada elde edilen veriler ve bulgulardan yola çıkarak öğrencilerin fen dersine karşı olan katılım düzeylerinin yükseldiği, fen dersine karşı olan ilgilerinin arttığı ve negatif tutum içerisinde oldukları fen dersine karşı pozitif yönde eğilim gösterdikleri görülmüştür. Bu sonuçlar göz önüne alındığında hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip olan öğrencilerde zenginleştirilmiş öğrenme ortamları ve basitleştirilmiş STEM eğitiminin kullanılmasının öğrencilerin derse katılım düzeylerini, derse karşı olan ilgi ve tutumlarının artacağı yönünde önerilerde bulunulmuştur.