Orhaneli, Emet ve Mustafakemalpaşa Çaylarının su kalitesinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Engin Şentürk

Danışman: ŞÜKRAN DERE

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Orhaneli, Emet ve Mustafâkemalpa; Çayları'nda belirlenen 12 istasyondan Kasım 2000 - Temmuz 2001 tarihleri arasında mevsimsel olarak taban büyük omurgasızları toplanmış ve Trent Biyotik indeks (TBI), Biyolojik İzleme Çalışma Grubu Skor Sistemi - Biological Monitoring Working Party Score System - (BMWP), Belçika Biyotik İndeksi (BBI) yöntemleri kullanılarak su kalitesi belirlenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda Insecta sınıfına ait 7 takımdan Orhaneli Çayı'nda 33, Emet Çayı'nda 32, Mustafakemalpaşa Çayı'nda ise 30 takson tespit edilmiştir. Bunun dışında her üç Çay'da da Crustacea, Oligochaeta ve Hirudinea sınıfına ait 1 'er takson tespit edilirken, Turbellaria sınıfı sadece Orhaneli Çayı'nda tespit edilmiştir. Mollusca şubesi ise Orhaneli Çayı'nda 3, Emet Çayı'nda 4, Mustafakemalpaşa Çayı'nda 3 takson olarak temsil edilmiştir. Belirlenen 12 istasyondan mevsimsel olarak 60 örnekle ı yapılmıştır. Bu örneklerin her birinde 27 'şer adet fiziksel ve kimyasal analiz gerçekleştirilmiştir. Bunlardan sıcaklık, pH, Nitrat (N03), Nitrit (N02), Amonyum (NH4), Fosfat (P04), Çözünmüş Oksijen (DO), Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOD5) ve Bor (B) değerleri kullanılarak kıtaiçi su kaynaklarının kalite kriterlerine göre istasyonların su kalite sınıflan belirlenmiştir. Her üç Çay'da da sıcaklık, pH ve Nitrat (NO3) değerlerine göre tüm istasyonlar I. sımf su kalitesinde tespit edilirken, diğer kimyasal analiz sonuçlarına göre su kalitesi I. sımf ile IV. sımf arasında değişim göstermiştir. Biyotik indeks uygulamalarına dayanarak yapılan değerlendirmede, Belçika Biyotik İndeksi'ne (BBI) göre her üç Çay'da da indeks değerleri 5-10 arasında değişim göstermiş, su kalitesi örnekleme yapılan birkaç istasyon dışında I. sımf tespit edilmiştir. Biyolojik İzleme Çalışma Grubu Skor Sistemi (BMWP) uygulamasına göre skor 38- 163 arasında değişmiş, su kalite sınıfı çoğunlukla I A olarak saptanmıştır. Trent Biyotik İndeksi'ne (TBI) göre ise indeks değeri 6-12 arasında değişmiş, çoğunlukla su kalite sınıfı I B olarak tespit edilmiştir.