Türkiye'de Gelir Grupları ve Hanehalkı Yapısı Çerçevesinde Maddi Yoksunluk

Yüksel Arabacı R.

Emek Araştırma Dergisi, cilt.13, sa.21, ss.85-101, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 21
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Emek Araştırma Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.85-101
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Toplum içinde olağan kabul edilen mal ve hizmetlere erişememe ve/veya faaliyetleri yerine getirememe olarak tanımlanabilecek maddi yoksunluk,  yoksulluğun izlenmesi için önemli bir gösterge oluşturmaktadır. Avrupa Birliği düzeyinde de “yoksulluk ve sosyal dışlanma riski” altında bulunan nüfusun tespit edilmesinde göreli yoksulluk ve istihdam yoğunluğu ile birlikte bir kıstas olarak kullanılmaktadır. Diğer taraftan, Türkiye’de maddi yoksunluk uzun zamandır hesaplanmasına rağmen ayrı bir gösterge olarak ele alınmaktadır. Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye’de çok daha büyük bir nüfus grubu maddi yoksunluk içinde olduğu halde bu konuda yapılmış çalışma sayısı sınırlıdır. Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Bunlardan ilki Türkiye’de gelir düzeyi ve maddi yoksunluk arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. İkinci ise farklı hanehalkı yapılarına göre maddi yoksunluğun nasıl dağıldığını belirlemektir. Çalışmada TÜİK’in Gelir ve Yaşam Koşulları 2019 Araştırması mikro verileri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, maddi yoksulluğun sadece düşük gelir gruplarının yaşadığı bir sorun olmadığı bunun ötesinde üst gelir gruplarını da etkilediği görülmektedir. Buna ek olarak hanehalkı yapısına göre tek ebeveynli hanelerin diğerlerine göre çok daha fazla maddi yoksunluk içinde olduğu söylenebilir.