8. Ulusal & 4. Uluslararası sürü sağlığı ve yönetimi kongresi, Antalya, Türkiye, 7 - 10 Kasım 2024, cilt.1, sa.16, (Yayınlanmadı)
Paratüberkülozis, süt sığırlarında kronik ve ilerleyici granülomatöz enterit ve ekonomik kayıplara neden olan enfeksiyöz bir hastalıktır. Sunulan çalışmada sığırlarda paratüberkülozisin tanısında, fekal ve serum kalprotektin düzeylerinin tanısal güçlerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Çalışma kapsamında, 2 ila 4. laktasyonunda olan herhangi bir klinik bulgu gözlenmeyen, 21 adet sağlıklı, 33 adet paratüberküloz seropozitif sığır kullanıldı. Hayvanların genel muayene bulgularının referans sınırlar içerisinde olduğu, geçmişinde herhangi bir ishal ya da kondüsyon kaybı kayıtlarının olmadığı tespit edildi. Serum Amyloid A (SAA), serum Kalprotektin (SKalp) ve Fekal Kalprotektin (FKalp) düzeyleri Double Sandwich ELISA yöntemiyle ölçüldü. Dışkı asidorezistans bakteri düzeyi Ziehl-Neelsen boyama yöntemiyle belirlendi. Çalışmada, paratüberkülozisli sığırların SAA düzeyleri 2,76±0,56 ng/ml, sağlıklı hayvanlarda ise 2,96±1,96 ng/ml olarak tespit edildi. Serum kalprotektin düzeyleri ise sırayla 17,93±2,43 ng/ml ve 18,34±2,48 ng/ml olarak ölçüldü. Fekal kalprotektin düzeyleri sırasıyla 122,50±1,22 ng/ml, 124,75±3,75 ng/ml olarak belirlendi. Çalışmada kullanılan hayvanlarda asidorezistans bakteri (ARb) düzeyi >1 olan sığırlarda SAA düzeyi sağlıklı hayvanlara göre yüksek olarak tespit edildi. Bununla birlikte, SAA, serum ve fekal kalprotektin düzeyleri ile fekal ARb arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmedi. Diğer taraftan paratüberkülozis pozitif hayvanlar arasında SAA-SKalp, SAAFKalp, SKalp ve FKalp arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon bulunmakla birlikte, sağlıklı hayvanlar arasında tespit edilmedi. Diğer taraftan, ilgili parametrelere ilişkin istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenemedi. Sonuç olarak SCALp ve FCALp düzeylerinin, diğer türlerde kronik ishalin erken tanısında kullanılabilirliğinin yanında sığırlardaki kullanımına ilişkin temkinli olunması gerektiğini göstermektedir. Bununla birlikte sunulan çalışmadaki değerlendirmelerde kullanılan kriterlerin dışında, ishal, kaşeksi, gibi farklı kategorik değişkenler temelinde değerlendirilmesinin bu alandaki çalışmalara daha fazla ışık tutacağı kanısındayız.
Anahtar Kelimeler: Paratüberküloz, kalprotektin, serum amyloid a, kronik enterit