Durum Çalışması: Bremen’de Bir İlkokulda Yürütülen Kaynaştırma Uygulamasının Gözlemlenmesi

Gezer Demirdağlı Ş., Cavkaytar A.

29. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Aydın, Türkiye, 6 - 09 Kasım 2019

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: Aydın
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Almanya eğitim sistemi içerisinde kaynaştırma önemli bir yer tutmaktadır. Almanya’da kaynaştırma terimi geniş bir kapsama sahiptir. Bu kapsamda Almanca dil yetersizliğine sahip öğrenciler, akademik başarısı düşük olan öğrenciler, duygusal ve davranışsal sorunlar yaşayan öğrenciler ve zihinsel yetersizliğe sahip olan öğrenciler kaynaştırmada yer alabilirler. Kaynaştırma eğitimi için sağlanan destekler söz konusu olduğunda Almanya’nın genelini kapsayan bir eğitim yasası mevcut değildir. Ülke eyaletlere ayrılmış durumdadır ve her eyalet kendi eğitim yasasına sahiptir. Bremen eyalet yasalarına göre öğrencilerin eğitim sistemi içinde herhangi bir kaynaştırma etiketi almadan desteklenmeleri tercih edilmektedir. Bremen’de genel olarak iki tür okul olduğu görülmektedir. Bunlar tamamı devlet tarafından finanse edilen devlet okulları ve aileler tarafından finanse edilen özel okullardır. Devlet okullarında birden fazla yaklaşım bir arada kullanılmakla birlikte en yaygın yaklaşımın “açık okul” eğitimi olduğu görülmektedir. Hem okul öncesi hem de ilkokullarda yaygın olarak tercih edilen açık okul sistemi yapısal öğrenme kuramına dayalı bir yaklaşımdır. Açık okul yaklaşımı 1940’lı yılardan beri var olan bir eğitim yaklaşımı olmakla birlikte özellikle 2006 yılından sonra Bremen’de yaygın olarak tercih edilmeye başlanmıştır. Açık okul sisteminde öğrencinin bireysel yeterlilikleri ve öğrenme tercihleri ön plandadır. İlkokul süresince tamamlaması gereken bir müfredat içeriği vardır. Öğrenci, kendi ilerleme hızına göre müfredatta yer alan konuları öğrenir. Bu nedenle çok fazla bireysel uyarlama yapılmasını gerektirir. Bu yaklaşımda bireysel farklılıklara vurgu yapıldığı için kaynaştırma ilkeleri kolaylıkla uygulanabilir. Çünkü açık okul yaklaşımında ortalama başarı seviyesinde olan çocuklar kadar, ortalamanın hem altında hem de üstünde kalan çocukların da kendi performanslarına göre desteklenmesi gerekmektedir.

Bu çalışmanın amacı, Bremen’de bulunan ve açık okul yaklaşımıyla eğitime devam eden bir ilkokulda yürütülen eğitim çalışmalarının ve kaynaştırma uygulamalarının gözlem yoluyla değerlendirilmesidir. Araştırmanın amacı okulda gerçekleştirilen uygulamalar arasındaki bağlantıların keşfedilmesidir.

Araştırma yöntemi durum çalışmasıdır. Durum çalışmaları, eğitim alanında sıklıkla kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Durum çalışmalarında pek çok farklı kaynaktan veriler toplanır ve bu veriler birlikte değerlendirilir. Bu çalışmada gözlem, görüşme ve doküman incelemesi tekniklerinden yararlanılmıştır.  Her bir süreçte şu sorulara cevap aranmıştır:

 

Gözlem:

-              Gözlem yapılan okulda ders rutinleri nasıl oluşturulmaktadır.

-              Gözlem yapılan okulun fiziksel koşulları nasıldır?

-              Gözlem yapılan okulda yer alan öğretmenlerin nitelikleri nelerdir?

-              Gözlem yapılan okulda eğitim-öğretim süreçleri nasıl planlanır ve uygulanır?

-              Gözlem yapılan okulda ne tür materyaller kullanılır?

-              Gözlem yapılan okulda kaynaştırma uygulamaları nasıl yürütülür?

 

Görüşme:

-              Gözlem yapılan okulda çalışan öğretmenlerin eğitim sistemi hakkındaki görüşleri nelerdir?

-              Öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri nelerdir?

-              Öğretmenlerin görev yaptıkları okulda gerçekleştirilen kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşleri nelerdir?

 

Döküman Analizi:

-              Öğrencilerin bireysel hedefleri nelerdir?

-              Öğrencilerin gelişimleri nasıl değerlendirilmektedir?

-              Aile bilgilendirmeleri nasıl yapılmaktadır?

-              Sınıf etkinliklerinde yapılan uyarlamalar nelerdir?

-              Ev ödevlerinde yapılan uyarlamalar nelerdir?


Araştırma sonuçları ile etkili kaynaştırma uygulamaları için bir takım önerilere ulaşılmaktadır.  Ayrıca araştırma sonuçlarının kültürler arası bilgi alış verişini sağlamada bir köprü görevi görmesi umulmaktadır.

Araştırma sonuçlarına dayalı olarak ulaşılan sonuçlar alanyazına dayalı olarak tartışılmıştır. Kaynaştırmaya ilişkin alanyazın ile gözlem yapılan uygulama arasındaki bağlantılar ortaya konulmuştur. Kaynaştırma ilkelerinden uygulamaya aktarılmış ve aktarılmamış olan noktaların belirlenerek nedenleri ve sonuçları tartışılmıştır. Sonuçlara dayalı olarak araştırmacılara ve uygulamacılara yönelik öneriler sunulmuştur.