Antonio Gramsci’nin Niccolò Machiavelli’yi Keşfetmesi: Siyasi-İktisadi Olgunun Önceliği Sorunu


MOLLAER F.

Bulletin of economic theory and analysis (Online), cilt.9, sa.3, ss.835-863, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: Bulletin of economic theory and analysis (Online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.835-863
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu makale şu sorudan yola çıkmaktadır: Siyaset ve iktisat arasındaki ilişkiler üzerine düşünen bir Marksist iki dünya savaş arası dönemin çetin koşullarında 16. yüzyılda yaşamış bir siyaset filozofu olan Niccolò Machiavelli’nin kitaplarını okursa ne olur? Buradaki Marksist, Antonio Gramsci, Machiavelli’nin kitabı ise öncelikle Prens’dir. Machiavelli, Gramsci’nin “siyasi-iktisadi olgunun önceliği”ni ifade etmesinde ve ekonomik yapının tek belirleyici olmadığı bir politik ekonomi anlayışının benimsenmesinde etkili olmuştur. Gramsci, Modern Prens’de İtalyan faşizmi koşullarında eleştirel-devrimci bir siyaset bilimi incelemesinin zorunluluğu varsayımıyla, Machiavelli’nin yaklaşık beş yüzyıl önce yazılan (1513) ünlü Prens’inin izinden gider. Prens nasıl modern siyaset biliminin başlangıçlarını ortaya koyuyorsa, Gramsci’ye göre Modern Prens de Marksizm’in eleştirel gücüyle birleştirilmiş eleştirel bir siyaset bilimi çözümlemesinin mihenk taşı olacaktır. Machiavelli’nin temel sorunsalı, İtalya’nın bölünmüş yapısından siyasi önderliğin zorlayıcı ve meşru gücüne dayanan bir “yeni düzen”in nasıl kurulacağıdır. Gramsci, Machiavellici sorunsalın özünü devralır; burjuva hegemonyası ve faşizmin gelişimine karşı toplumun temel sınıfsal güçlerini eklemleyerek yeni bir düzene doğru seferber eden siyasi önderliğin nasıl kurulacağı sorusuna sevk eder.
In The Modern Prince, the centerpiece of his great oeuvre, Gramsci follows in the footsteps of Machiavelli's famous The Prince, written nearly five centuries earlier (1513), on the assumption of the necessity of a critical-revolutionary study of political science under Italian fascism. Just as the Prince laid down the beginnings of modern political science, so, according to Gramsci, the “new prince” will be the cornerstone of a critical analysis of political science combined with the critical power of Marxism. Machiavelli's central problematic is how to build a “new order” based on the coercive and legitimate power of political leadership out of the divided structure of Italy. Gramsci takes over the essence of the Machiavellian problematic, leading to the question of how to build a political leadership that articulates and mobilizes the basic forces of society against bourgeois hegemony and the fascist rise towards the establishment of a new order. Machiavelli was influential in Gramsci's articulation of the “primacy of the political-economic phenomenon” and the adoption of an understanding of political economy in which the economic structure is not the sole determinant.