HOW DO R&D AND FIRM SİZE PLAY A ROLE IN THE RELATIONSHIP BETWEEN PUBLIC INCENTIVES AND FIRM PERFORMANCE? / KAMU TEŞVİKLERİ VE FİRMA PERFORMANSI İLİŞKİSİNDE AR-GE VE FİRMA BÜYÜKLÜĞÜ NASIL ROL OYNAR?


Creative Commons License

Ahmetoğulları K., Yücel R.

Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, cilt.57, sa.1, ss.210-230, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de faaliyet gösteren şirketlerin büyüklüklerine göre uygulanan teşviklerden yararlanma düzeylerini ve bu teşviklerin performanslarına yansımalarını incelemektir. Teşvikler ve performans arasındaki ilişkinin incelenmesinde Ar-Ge departmanlarına sahip firmaların ve firma büyüklüklerinin etkileri interaktif olarak tartışılmaktadır. Bu kapsamda 577 yöneticiden anket yoluyla elde edilen veriler SPSS ve Process Macro uygulamaları ile değerlendirilmiştir. Araştırmada açıklayıcı faktör, regresyon ve düzenleyici değişken analizleri yapılmıştır.


Araştırmanın sonuçlarına göre, kamu teşviklerinden yararlanma düzeyi, Ar-Ge departmanlarının varlığı ve firmaların büyüklüğü, genel ve finansal performanslarını olumsuz ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Teşviklerden yararlanan Ar-Ge departmanları olan şirketler, teşviklerden yararlanan büyük şirketler ve Ar-Ge departmanları olan büyük şirketler için bu ilişki olumlu ve anlamlı hale gelmektedir. Bu kapsamda yapılan detaylı analizlerde firmalar küçüldükçe kamu teşviklerinin firma (genel ve finansal) performansına etkisinde Ar-Ge departmanı olmayanlar lehine anlamlı bir etki görülmektedir. Üstelik bu durum Ar-Ge departmanına sahip olanlar için tam tersi bir etki yaratıyor. Öte yandan, firma büyüdükçe kamu teşviklerinin genel ve finansal performans üzerindeki etkisinin Ar-Ge departmanı olan firmalar lehine önemli ölçüde arttığı gözlemlenmiştir. Diğer bir deyişle, Ar-Ge departmanı olan büyük firmalarda teşvik düzeyi arttıkça performans önemli ölçüde artarken, Ar-Ge departmanı olmayan büyük firmalarda teşviklerdeki artış performans ile negatif ve anlamlı bir ilişki göstermektedir.