Çocuk Kitaplarında Otizmli Ana Karakterlerin Yaşadığı Çatışmalar: “Mırıldanan Çocuk” ve “Süper İyi Günler” Örneği


Yurtseven Yılmaz H.

Güncel Otizm Araştırmaları, Ak Mustafa,Erbaşı Ali, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.115-135, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Nobel Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.115-135
  • Editörler: Ak Mustafa,Erbaşı Ali, Editör
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çocuk edebiyatı yapıtları, okurları için yaşamı anlama rehberidir. Bilişsel, toplumsal, kişilik ve dil gelişimi devam eden çocuklar için kitaplar; karakterler, iletiler, dil ve anlatım özellikleri açısından örnek oluşturur. Okuduğu kitapların karakterleriyle arkadaş olan çocukların bu ilişkiyi gerçek yaşamdaki davranış ve konuşmalarına da yansıtması olasıdır. Bu nedenle kitaplarda çocuk okurun sevebileceği ilgi çekici karakterler yaratılması beklenir. Bu karakterlerin başlarından geçen olayların akışında pek çok çatışma yaşanır, kahraman o çatışmaları çözmeye çalışır. Çocuk edebiyatı yapıtlarının karakterlerinin şiddete başvurmayan, yapıcı ve akılcı çözümler sunması çocuklara örnek olması açısından önemlidir. Bu çalışmada otizmli ana karakterleri olan iki nitelikli çocuk kitabında yaşanan çatışmalar ve bunlara otizmli karakterlerin verdiği tepkiler betimlenmiştir. Kişi-kişi, kişi-kendisiyle, kişi-toplum, kişi-doğa çatışmaları temelinde çatışmalar ulamlara ayrılmıştır. Mırıldanan Çocuk adlı yapıtta otizmli karakter 6 farklı çatışma yaşar. Süper İyi Günler’de ise 33 çatışmaya tanık olunur. Bu çatışmalardan 19’unu başka kişilerle, 13’ünü kendisiyle, birini ise toplumla ve onun değer yargılarıyla yaşar. Her iki kitapta da çatışmalar ve çözümleri çocukların düzeylerine uygun anlatılmıştır. Karakterlerin çatışmalarda bağırma, kendi etrafında dönme, vurma, kulaklarını kapama, ilgisizlik, ilgi alanına yönelme gibi tepkiler verdiği görülmüştür.