Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi

Creative Commons License

Deniz Y., Özdal B.

TESAM AKADEMİ, cilt.10, sa.1, ss.295-325, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: TESAM AKADEMİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.295-325
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Literatürde genel kabul gördüğü üzere Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ittifak ilişkileri, 1950’li yıllardan itibaren başlamıştır. Soğuk Savaş Dönemi’nde yaşanan SSCB merkezli güvenlik tehdidi ise bu ittifakın temel çıkış noktasını ve devamlılığını sağlayan temel unsur olmuştur. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra da aktörler arasında devam eden söz konusu ittifak ilişkisi, süreç içerisinde inişli çıkışlı bir seyir izlemişse de günümüze kadar devam etmiştir. Zira özellikle ABD’nin 44. Başkanı olan Barack H. Obama’nın görev yaptığı 2009 – 2017 yıllarında Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerde birçok farklı sorun yaşanmış ve bu süreçte ittifakın geleceği her iki tarafta da sorgulanmaya başlamıştır.

Aktör çiftleri analizlerinde hiç şüphesiz kullanılan teorik yaklaşımlar da önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmada kullanılan Neoklasik Realist yaklaşım, devletlerin dış politikalarının şekillenmesinde uluslararası sistemin yanı sıra bazı içsel faktörlerin de etkili olabildiğini ileri sürmesi açısından önemlidir. Zira bu teorik yaklaşıma göre uluslararası sistemin yanında liderlerin algıları, stratejik kültür, devlet – toplum ilişkileri ve bürokrasi de etkili olabilmektedir. Bu bağlamda çalışmada öncelikle Neoklasik Realist yaklaşıma göre bir teorik çerçeve oluşturulmuş ve ardından Obama Dönemi’nde yaşanan sorunlar ele alınacaktır. Son bölümde ise oluşturulan parametreler ışığında Obama Dönemi’nde iki devlet arasında yaşanan sorunlar analiz edilmiştir. 

The alliance relations between Turkey and the USA began in the 1950s. The security threat centered on the USSR during the Cold War Era was the main element that provided the main starting point and continuity of this alliance. This alliance relationship, which continued after the end of the Cold War, has continued until today, although it has followed a fluctuating course from time to time. Especially during the years of 2009 – 2017, when the 44th President of the USA, Barack H. Obama, was in office, many different problems were experienced in the relations between Turkey and the USA, and in this process, the future of the alliance began to be questioned on both sides.

Undoubtedly, the theoretical approaches used in the analysis of actor pairs are also important. In this context, the Neoclassical Realist approach used in the study is important in terms of asserting that some internal factors as well as the international system can be effective in shaping the foreign policies of the states. Because according to this theoretical approach, perceptions of leaders, strategic culture, state-society relations and bureaucracy can also be effective in addition to the international system. In this study, first of all, a theoretical framework will be created according to the Neoclassical Realist approach. Then, the problems experienced during the Obama Era will be discussed. In the third part of the study, the problems between the two states during the Obama Era will be analyzed in the light of the parameters created in the theoretical framework section.