Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pegem Akademi, Ankara, 2015
BM verilerine göre Türkiye’nin geçmişteki ve gelecekteki tahmini nüfusu şöyledir: 21 milyon 238 bin (1950), 78 milyon 666 bin (2015), 87 milyon 717 bin (2030), 95 milyon 819 bin (2050), 87 milyon 983 bin (2100). Bu nüfus içinde önemli bir kısmı gençler teşkil etmektedir. Bütün ülkeler gençliği stratejik bir konu olarak ele alıp değerlendirmektedir. Buna rağmen birçok ülke işsizlik başta olmak üzere çeşitli gençlik sorunları ile baş etmek zorunda kalmaktadır. Gençler Türkiye’nin geleceği veya yarınki Türkiye’nin yaşatıcılarıdır. Bu sebeple gençlik konusunun bütün yönleriyle ele alınıp tartışılması toplumumuzun geleceği açısından hayatî bir önem taşımaktadır. Bu kitapta liderlik teorileri, gençlik liderliği ve gençlere yönelik liderlik eğitimlerinin özellikleri ana hatlarıyla ve genel başlıklar hainde incelenmeye çalışılmıştır. Gençlik liderliği çalışmaları birçok ülkede önemli bir araştırma ve inceleme konusudur. Türkiye’de gençlik üzerine çalışan birçok devlet ve sivil toplum kuruluşu bulunmasına rağmen akademik çalışmalar ile yapılandırılmış gençlik
li derliği eğitimi veren kurum ve kuruluşlar, genç nüfus göz önüne alındığında, göreceli olarak azdır. Birçok ülkede liderlik eğitimleri- ne yönelik olarak farklı ve özgün kavramsal çerçevelerin geliştirildiği görülmektedir. Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere farklı ülkede yapılan bu araştırmalar, Türk toplumunda aynen kullanılmayacağı gibi, bu çalışmaları da içeren sentez ve özgün bir takım modellere ihtiyaç duyulduğu ortadır.
Gençleri geleceğin liderleri olarak hazırlayabilmek için yeni neslin; gelecek algısına sahip, kendini ve dünyayı tanıyan, kendine güvenen, sorumluluk duygusuna sahip, mücadeleden kaçmayan, kendi kadim değerlendirebilen, özgün ve millî bir gençlik bakışı ile gençlik liderlik eğitim modellerinin tasarlanması gerekiyor. Bu bağlamda geliştirilecek olan modelde insani, millî ve özgün bir kimliğe ve bakış açı-sına sahip olma, dünyayı ve toplumunu tanıma, ülkü sahibi, kişisel gelişim, toplum hizmetleri, kişilerarası beceriler, analitik düşünme ve işbirliği, sağlıklı yaşam, karar verme ve problem çözme becerilerinin bileşen olarak düşünümesi gerekmektedir. Bu bağlamda bütün okul düzeylerinde, liderlik özelliklerinin gelişimine destek olacak şekilde eğitimlerin planlanması ve gençlerin kendilerini keşfetmelerini sağlayacak husuları konu olan bilimsel çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Eğitim düzenimiz gençlik liderliği meselesine bütüncül olarak ele alıp eğitimin her kademesinde söz konusu teori, model ve yaklaşımlarıda kullanarak, nitelikli araştırmalarla bu eğitimleri desteklemesi faydalı olabilir. Gençlik liderliği ve eğitimi konusunda diğer ülkelerde yapıan iyi örnek ve uygulamalardan onların deneyim ve çalışmalarından yararlanılabilir; yerel özellik ve ihtiyaçlara göre eğitimler ve uygulanacak projeler belirlenebilir. Türkiye’ de yükseköğretimde ya da diğer eğitim kurumlarında, belediye, sivil toplum kuruluşları ya da kâr amacı gütmeyen organizasyonlardaki liderlik eğitimleri daha
sistemli bir hale getirilebilir. Bu hususta, Türk millî eğitim sistemi içindeki öğrenci sayısı göz önünde alındığında, liderlik eğitimlerinin herkese ulaştırılabilmesi için özellikle üniversitelere ciddi görevler
düştüğü söylenebilir. Liderlik gelişiminin bir süreç olduğu ailenin, okulun, akran gurubunun, aldığı eğitimin, öğretmenlerin, katıldığı sosyal çalışmaların liderlik gelişimini etkilediği de unutulmamalıdır. Bu yüzden liderlik gelişiminde çocukluktan ölünceye kadar sürekli bir öğrenme, yenilenme ve olgunluğa ulaşma arayışına dair sorumluluk kazandırma hedefl edinmelidir. Bu çalışmada liderlik teorileri, gençlik liderliği eğitimi ve prog-
ramları ile ilgili olarak bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır. Kiapta gençlik konusunda çalışanlar için alanyazın etraflıca taranmış, gençlik ve liderlik kavramları tartışılmış, gençlik liderlik eğitimi
yaklaşımları, liderlikte öğrenme ve gelişim modelleri ve eğitim programları ana hatlarıyla özetlenmiştir. Gençlik eğitimi üzerinde çalışanlara bir bakış açısı vermesi için konu ile ilgili olarak dünya- daki bazı iyi örnek ‘liderlikte öğrenme, gelişim model ve programları’ kitabın sonunda ek olarak verilmiştir.